Plewy Na Wietrze

ROZDZIAŁ 26

Przed dziewiątą bramą trakt się rozdzielał. Północna furtka wiodła ku cytadeli; tą drogą panowie Spichrzy chadzali do świątyni. Dziś furtkę ową otwarto na oścież i przywabiała mnóstwo ludzi, tuż bowiem pod bokiem cytadeli, w ogrodach, dobry książę Evorinth przykazał wydawać jadło pątnikom. Natomiast za potężnymi, odlanymi z litego żelaza wrotami rozciągały się świątynne podwórce.

Trójkątny placyk przed bramą doszczętnie zapchano kupieckimi kramami.

Przekupnie wrzeszczeli. Pątnicy kłębili się bezmyślnie. Złodzieje odcinali sakiewki.

Obszarpany i bez wątpienia szalony staruch piskliwie zwiastował nadchodzący dzień sądu.

Trzech książęcych drabów rozsiadło się przy rożnie z pieczonymi kapłonami. Halabardy oparli o mur, zdjęli hełmy i łapczywie żarli wyłudzone od przekupnia pieczyste, bez żenady przepijając z co nadobniejszymi niewiastami.

Dziewczyna w brązowym płaszczu wymówiła się ulicznikowi, który próbował wcisnąć jej srebrny krążek z podobizną Śniącego. Drobna i przykurczona, utykając, szła ku książęcym ogrodom.

– To ona! – Wysoki, chudy żebrak machnął kosturem tak energicznie, że doczepione do niego blaszane miseczki na jałmużnę zagrzechotały przeraźliwie.

Łysy, piętnowany na policzku drab przechylił głowę na ramię i przez chwilę przypatrywał się dziewczynie.

– A pewnyś, Czerniec? – zapytał z powątpiewaniem. – Bo mnie się ona nie widzi na księżniczkę. Mizerna jakaś…

Żebrak uderzył się w chudą pierś, aż zadudniło.

– Na własną matkę się klnę, że to ona! Wszak ja przy samej furtce do cytadeli siedzę, nieraz ją oglądałem, jak z księciem po murach czy tarasach łaziła.

– Ty już nic, Czerniec, nie gadaj – łysy machnął lekceważąco ręką – bobyś tę swoją matkę za flaszkę gorzałki sprzedał. A co do księżniczki, to zawsze mi się jakaś większa wydawała… i bardziej urodziwa – dodał.

Żebrak zaśmiał się szyderczo.

– Bo w pozłocistej kiecce zawżdy się nadobniejsza wydaje dziewka, a kiedy ją z kiecki obedrzeć… – Znów zarechotał plugawo. – Cóż, kiep jako kiep zostaje. Ale na Śniącego przysięgam, że to żalnicka księżniczka.

Łysy zbir nie wyglądał na przekonanego, jednak w końcu wyciągnął zza pazuchy skąpą sakiewkę i wręczył ją Czerńcowi.

– Bacz jeno, że jeśliś nałgał, Trzpień ci nie odpuści, póki na własnych kiszkach nie zadyndasz – przestrzegł go poważnie. – Dobrze, komilitonowie – zwrócił się do towarzyszącej mu gromadki oprychów odzianych w pstrokate szatki i uzbrojonych w najrozmaitszy oręż, od pałek nabijanych żelazem po miecze w bardzo przyzwoitych pochwach. – Czas zapracować na utrzymanie.

Poniżej na trakcie rozległy się nieprzyjazne pokrzykiwania: oto od strony miasta nadchodziła kompania zwajeckich najemników. Wyspiarskim zwyczajem każdy wdział kolczugę albo ciężki bechter, na plecach mieli oburęczne miecze, a niektórzy nieśli potężne topory. Że zaś byli postawni, ich zwieńczone czarnymi kitami hełmy wyrastały nad głowy pątników. I tak kroczyli szumnie, środkiem gościńca, nie zważając na wrogie pohukiwania.

Raptem w ciżbie gruchnął wrzask:

– Bij Zwajeckiego!

Przygrywający pątnikom na szałamai ślepy staruch z zapałem pochwycił kostur, wysunął zeń słusznej wielkości szpikulec i zdradziecko dźgnął najbliższego Zwajcę w plecy. Wojownik uchylił się i ugodził dziada mieczem na płask.

– Rąbać kurwich synów! – ryknął radośnie jeden z biesiadujących na murze żaków.

Jego towarzysze poczęli żarliwie wydzierać kamienie z nadwątlonego muru i razić nimi najemników. Książęcym drabom, co próbowali hamować pospólstwo, w mig wyrwano halabardy i odepchnięto ich od furtki. Wśród rozjątrzonej gawiedzi coraz śmielej pobłyskiwało żelazo, nie miecze, których książę pan Evorinth plebsowi nie dozwalał nosić, ale szerokie, obusieczne noże, jakie z dawien dawna kuto w Górach Żmijowych, i maczugi z drewna lipowego, do których mocowano żuchwy bydlęce. Znienacka ktoś cisnął brukowcem. Któryś ze Zwajców upadł na gościniec, co jeszcze bardziej tłuszczę rozzuchwaliło.

Wojownicy uczynili krąg i jęli się cofać ku cytadeli. Tłum napierał na nich ze wszech stron i złorzeczył, nikt się wszakże przesadnie nie kwapił podkładać pod zwajeckie miecze.

Paru spitych spichrzańską okowitą wieśniaków oczyściło rożen z kapłonów i ruszyło rabować kupieckie budy.

W zamieszaniu ktoś niepostrzeżenie zarżnął staruszka przepowiadającego koniec świata.

Z gospody Pod Karaskiem wysypała się chmara dobrze rozochoconych szlachciurów. Od ściągającego na święto chłopstwa odróżniały ich tylko krótkie miecze na konopnych sznurkach u pasa i zawieszone na piersiach ryngrafy z wizerunkami Śniącego. Owi ubodzy zaściankowi z dawien dawna żyli pod bokiem Spichrzy. Drobne nadziały ziemi, na których siedzieli, w żaden sposób nie mogły ich wyżywić, najmowali się zatem co zasobniejszym gildiom do obrony transportów. Szlachetkowie byli do bitki prędcy, choć wielce nabożni i oddani świątyni Nur Nemruta, przy tym chełpliwi, hardzi i wszelakim obcym nieprzychylni. A już najbardziej Zwajeckim.

– Bluźniercy! – zakrzyknął najroślejszy. – Wiedźmi pomiot obmierzły!

– Za ich nieprawości bogowie doświadczają nas najazdem szczuraków! – zawtórował mu młodziak w sobolim kołpaczku. – Bodajby wasza noga nigdy w Spichrzy nie postała!

Zwajcy, którzy z początku płazowali po grzbietach co bardziej zażartych krzykaczy, pojęli rychło, że tu nie z tłuszczą niewprawną sprawa, ale z wojownikami doświadczonymi i zajadłymi jako gzy. Nie zniechęcili się wszakże. Przeciwnie, zdawało się nawet, że ochota do bijatyki gwałtowniej w nich wezbrała. Czarnobrody mąż, najwyraźniej przewodzący zwajeckiej gromadzie, uśmiechnął się paskudnie i ugodził w łeb wrzaskliwego szlachcica. Ogromny topór rozszczepił czerep i gładko wszedł dalej, nie zatrzymała go ani misiurka, ani srebrzysty ryngraf na zbroi.

Uwiązany przy sadzawce z uzdrawiającą wodą brunatny niedźwiedź, który tańcował do wtóru drumli, ocknął się nagle z drzemki. Widać nie nawykł do zgiełku, bo zaryczał potępieńczo, po czym wyrwał z nadwątlonego muru żelazny pierścień i rzucił się w dół traktem. Gromada szkolników pognała za nim, szczując i targając za łańcuch, póki pospołu nie wpadli pomiędzy garncarskie kramy. Uczynił się wielki zamęt. Niedźwiednik wyskoczył z karczmy, gdzie dotąd chwacko od południa popijał. Czeladnicy garncarscy biegali za nim, biadając nad utraconym dobytkiem.

Nikt nie zwrócił uwagi na gromadę żebraków, którzy powoli przebijali się ku stojącej na schodach księżniczce.

Na stopniach wiodących do spichrzańskiej cytadeli Zarzyczka obejrzała się, by zobaczyć, jak kramarzący wizerunkami Śniącego ulicznik z charkotem wali się u jej stóp. Z pleców sterczała mu rękojeść sztyletu. Księżniczce raptem zabrakło tchu. Od świątynnego traktu, gdzie Zwajeccy na dobre już rąbali spichrzańską szlachtę, biegł ku niej z tuzin mężów w żebraczych łachmanach. Przodował łysy rzezimieszek, napiętnowany na gębie haniebnym znakiem szubienicy. Wygrażał księżniczce szafelinem i było pewne, że zamierzają w zamęcie przebić. Za nim spieszyli inni. Z kopiennickimi mieczami.

Zarzyczka ani spostrzegła, skąd się przy niej wzięła niewiasta w ciężkim, nabijanym ćwiekami kubraku. Odepchnęła księżniczkę w załom muru i zgrabnie cięła przez pierś pierwszego ze skrytobójców.

W dole, od strony świątyni, rozległo się wycie servenedyjskich wojowniczek. Tabunik wpadł pomiędzy spichrzańskich szlachciców, siekąc bez różnicy i tratując końmi walczących. Zrozumiawszy, że nadchodzi odsiecz, Zwajeccy zwarli się i ruszyli ławą do przodu, by zagrodzić pospólstwu drogę do książęcych ogrodów.

Nad nimi rudowłosa niewiasta wymykała się ciosom morderców. Zakrzywione miecze w jej rękach wznosiły się i opadały niczym srebrnołuskie żmije. Musnęła ostrzem szyję piętnowanego bandyty. Chłop zwalił się, posoka chlusnęła mu z gardła, paskudnie upaprawszy marmurowe stopnie. Nie zwalniając, dziewczyna cięła łańcuch morgensterna, którym wymachiwał ryży pachoł, a miecz przeszedł gładko, jakby natrafił nie na żelazo, tylko na pergaminową cedułę. Pachoł rozwarł usta do wrzasku… i nie wrzasnął. Nie zdążył.

Na placu u bramy Servenedyjki dorzynały już resztki gawiedzi. Ci z zaściankowych, którzy zanadto zwłóczyli z ucieczką, do jednego legli. Ślepy żebrak czołgał się pomiędzy umierającymi, bo mu się gdzieś szałamaja zawieruszyła.

Przywódca Zwajców zdjął poszczerbiony hełm i pokłonił się Servenedyjkom. Z wytatuowanych siną farbą twarzy wojowniczek nic się nie dało odczytać. Dwie, zeskoczywszy z łaciatych koników, chodziły pomiędzy poprzewracanymi kramami, dobijając rannych. Inne leniwie przypatrywały się potyczce na schodach do cytadeli. Prawo broniło im przystępu na książęcą ziemię, więc tylko raźno pokrzykiwały, jak ktoś się walił na bruk.

Niziołek mozolnie wygrzebał się spod budy krytej ciemnym, smołowanym płótnem.

Czterech zbójów próbowało zajść Zarzyczkę półkolem, ale wojowniczka w nabijanym żelazem kubraku prześlizgnęła się między nimi. Dwóch chlasnęła jednocześnie i nie zatrzymując się, sparowała kolejny cios.

U wylotu ulicy Cynowniczej Przemękę i Koźlarza zatrzymał zgiełk. Przemęka przystanął czujnie, udając zainteresowanie wdziękami ladacznicy w czerwonej, głęboko wyciętej sukni, która z wnęki obok bogato rzeźbionych odrzwi kupieckiej kamienicy dawała im aż nazbyt oczywiste znaki. Wyczuwszy okazję, dziewczyna jęła ich jeszcze bardziej natrętnie wabić, na wszelki wypadek wplatając w miejscowy dialekt słowa w mowie ludów Turznii i nawet pojedyncze wyrazy w języku południowych koczowników; zaiste, nie na darmo mawiano, że w Spichrzy zbiegają się ścieżki ze wszystkich stron świata. Stary wojownik od czasu do czasu kiwał głową, jednak nasłuchiwał bacznie odgłosów z traktu.

Wrzaski były nazbyt donośne, by zwiastowały pospolity tumult czy kłótnię dwóch grup wrogich czeladników. Czasami przebijał przez nie znajomy szczęk żelaza.

Ktoś walczył na trakcie. Najpewniej wielu ludzi, dobrze wprawnych w żołnierskim rzemiośle.

Przemęka spojrzał przeciągle na żalnickiego księcia.

– Wedle muru dziewki tańsze – powiedział Koźlarz. – I nadobniejsze.

Na jedno mgnienie czerwieniecki wojownik ułowił wyraz jego oczu, kiedy dziedzic żalnickiego władztwa obracał się plecami do miejsca, gdzie, jak obaj sądzili, zarzynano właśnie jego siostrę – przez głupotę brata zwabioną w pułapkę, która lada chwila mogła zacisnąć się także wokół ich szyi.

Ladacznica w czerwonej sukni wykrzywiła się szpetnie i uczyniła w ich kierunku znak, którym w Spichrzy szydzono z sodomitów.

Zarzyczka przestała nadążać za ruchami mieczy. Chciała zamknąć oczy. Nie patrzeć. Nie słuchać przedśmiertnego charczenia. I nie potrafiła.

Odrąbana u nasady ramienia ręka w łosiowej rękawicy spazmatycznie przykurczyła palce i zdawała się pełzać między nogami walczących. Jasnowłosy młodzik potknął się, zawahał. I wtedy rudowłosa wojowniczka go zahaczyła. Samym piórem. Nisko, nad plecionym z rzemieni pasem. Chłopiec zwiotczał, osunął się na ziemię, ledwo pięć stopni od Zarzyczki. Nawet nie krzyknął. Próbował tylko wepchnąć z powrotem do brzucha wnętrzności, co mu się wylewały razem z krwią i żółcią z rany.

W przelocie mignęły Zarzyczce wielkie, zielone oczy tamtej niewiasty. I twarz. W poświacie letniej, czerwonej nocy wydawała się blada niczym oblicze topielicy. Posiniałe, zagryzione wargi. Gładko kuta obręcz na czole.

Berserkerski szał, odgadła z grozą księżniczka. Bitewne szaleństwo.

To już nie była ta drobna, brunatnowłosa dziewuszka wciśnięta w załom muru, zmartwiała z przerażenia. Ani kohorta tałatajstwa, niewprawnie robiąca mieczami. Nie wyrostek z wyprutymi wnętrznościami.

Tylko skrwawiona, odrąbana toporem od tułowia, głowa Dumenerga na zamkowym ostrokole. I sprośne śpiewki wojowników ucztujących wokół ognia na dziedzińcu. Zimowa noc. Czarnowłosy chłopiec, równie jak ja pijany i bardziej jeszcze przerażony. Zaślubiny.

Ogień pod dworzec przed świtem podłożony. Śmiech Jill Thuer, kiedy odepchnęły mnie od niej piaski, piaski i woda. Wataha wilków na śniegu.

Samotnie płaczę w rozległej, chłodnej sali. Dogasają płomienie, brązowa suka zagłada mi w twarz.

Dumenerg. Jill Thuer. Mokerna. Jedno po drugim.

Zimne, zębate ostrze.

Jak modlitwa.

– Nie będę niczyją miotłą, by nią śmiecie wymiatać…

Czy ja kiedykolwiek miałam wybór, Eweinrcn? Czy tylko niby frygą mną obracano?

Pobojowisko. Kwik pokłutego sulicami konia. Łuna nad skrajem nieba.

Spadające gwiazdy.

Mokerna przygwożdżona do ściany dwoma mieczami, przygwożdżona do gobelinu, na którym falują niebieskie trawy. Jej usta rozwarte do krzyku, ciemne pęknięcie pośrodku twarzy.

A gwiazdy wciąż spadają. Bez końca.

Ból. Tępy, obmierzły ból, co na skroś rozdziera trzewia.

– Ci, którzy godnie nie żyli – powiedziałeś.

I wszystkie moje siostry martwe, co do jednej… Wysoka, chłodna fala. Żółć w ustach.

Niecierpek ze zdumieniem przyglądał się, jak rudowłosa dziewczyna masakruje na schodach cytadeli bandę Trzpienia. Zakrzywione miecze w jej dłoniach połyskiwały w zachodzącym słońcu. Kiedy jednym cięciem rozpłatała szyje dwóch żebraczych kamratów, poczuł, że ów bardzo długi dzień dobiega wreszcie kresu. Nie odrywał oczu od wojowniczki. Znów przemknęła się między napastnikami tak gładko, jak tancerka z jarmarcznej budy pląsa z niedźwiedziem, po czym rozorała ostrzem brzuch młodego rabusia. Niecierpek rozpoznał w nim stręczyciela, wciąż po chłopięcemu butnego i pewnego swych przewag. Trzpień zaledwie trzy miesiące temu przypuścił go do komitywy. Ale to nie była karczemna bójka czy poskramianie opornej dziwki. Rudowłosa ani się na niego obejrzała. Nie poczekała, aż zdechnie. Po prostu zabiła go wyważonym, oszczędnym ciosem, po czym przesunęła się naprzód, by stawić czoło kolejnym zbirom.

Owszem, hycle mogli na nią skoczyć pospołu z niedobitkami szajki Trzpienia, wszak mimo zadawnionej niechęci zdarzało im się wspólnie bijać książęcych pachołków albo straż kapłańską. Może nawet udałoby im sieją przydusić, bo i najsprawniejszy szermierz nie podoła przeciwko ciurom, jeśli go ze wszystkich stron opadną. Jednakże Niecierpek zupełnie nie miał na to ochoty. Nieopodal stał hyclowski wózek, skąpo zaścielony słomą, i jakoś nie uśmiechało mu się zapełniać go dziś trupami kamratów. Co dziwniejsze, właściwie nie kwapił się zabijać tej dziewczyny. Umiał dostrzec i docenić prawdziwą sztukę, zwłaszcza że sam od wielu lat parał się trudnym i niewdzięcznym rzemiosłem morderców. Poza tym przyjemnie mu się patrzyło, jak banda Trzpienia dostaje z dawna zasłużone wciry. Tak, dużo da się przecierpieć dla podobnego widoku. Nawet utratę zapłaty, oferowanej przez Mroczkowego kompana.

– No, braciaszkowie, tak mnie się zdaje, że nie potańcujemy tu dzisiaj – oznajmił pogodnie kamratom. – Czas się zbierać.

Karzeł podbiegł do grupy wojowniczek i wczepił się w strzemię najbliższej Servenendyjki. Spojrzała na niego przelotnie znad wysokiej kulbaki, przerywając czyszczenie szabelki, którą starannie ocierała zdartym z trupa strzępem harasu.

– Pod waszym bokiem niewiasty szlachtują! Toż się nie godzi!

– Książęce prawo, pokurczu! – wbrew pogłoskom, jakoby Servenedyjki nie władały żadnym ludzkim językiem, ich przywódczyni mówiła nader składnie mową Krain Wewnętrznego Morza. – Wynajęli nas, aby traktu strzec, to strzeżem, a reszta nam za psie jaje! – Błysnęła w uśmiechu ostro spiłowanymi, sinymi od barwiczki zębami. – Gówno mnie obejdzie, choćbyście się pospołu wyrżnęli. Byle za traktem!

Jakby dla potwierdzenia jej słów, druga Servenedyjka, mniej elokwentna, wymierzyła karłowi kopniaka podkutym butem.

Na schodach zostało jeszcze czterech skrytobójców. Namyślali się. Sześciu ich kamratów padło i ci, którzy przeżyli, nie kwapili się do dalszej rąbaniny.

Drobnymi, tanecznymi krokami Szarka poczęła zbiegać ku nim po okrwawionych stopniach.

– Patrzajcie! – zakrzyknął ktoś w gromadzie Zwajców.

Przywódca Zwajców odwrócił się i spojrzał na dziewczynę w nabijanym żelazem kubraku. Jego brwi zbiegły się w grubą, ciemną kreskę.

– To nie może być ona – odezwał się bardzo cicho. – To nie może być…

Chudy zbir z bandy Trzpienia, ani chybi najrozsądniejszy, wdrapał się na okalający ścieżkę murek i pospiesznie zniknął w książęcych ogrodach. Reszta wahała się. Zbyt długo.

Zwajca postąpił kilka kroków naprzód, aż do samego podnóża schodów, i wsparł się ciężko na stylisku topora.

– Zatrzymaj się! – ryknął potężnie. – Stój, dziewczyno!

– Nie słyszy was – łagodnie podpowiedział siwowłosy wojownik.

Ostatni z niedoszłych zabójców, drobny chłopaczyna w siermiężnej koszuli, stał jak wrośnięty. Morgenstern mu wypadł z ręki. Z bezmyślnie wytrzeszczonymi oczami czekał na rzeź.

– Dosyć! – wrzasnął Zwajca.

Wojowniczka zaśmiała się. Przemknęła obok chłopca, nie patrząc, musnęła go czubkiem miecza.

Zarzyczkę dobiegł rozpaczliwy płacz. Jej własny.

– Ona nikogo nie słyszy – powtórzył siwowłosy. – To berserkerka. Tu inaczej trzeba. – Wziął porzucony w walce brukowiec i z zamachem cisnął nim w dziewczynę.

Czarnobrody Zwajca rzucił się do przodu, pochwycił ją, nim jeszcze upadła na ziemię. A potem przyklęknął i zaczął ją kołysać, jak małe dziecko.

Zarzyczka zsunęła z ramion płaszcz i bardzo delikatnie przykryła chłopca z rozciętym brzuchem.

W Wiedźmiej Wieży zdesperowany Twardokęsek patrzył, jak ćma z sykiem płonie w smolnej pochodni.

Na korytarzu zadźwięczał gong: kolejną wiedźmę prowadzono na kaźń.

Która to już? – pomyślał posępnie. Ani chybi ósma.

Szyję opasywała mu osadzona w murze obejma, nogi tkwiły w przymocowanych do podłogi żelaznych pierścieniach, a krwawiące plecy powoli przysychały do ściany. Oprawca, potężne chłopisko w skórzanej kamizeli, dorzucił do ognia garść smrodliwego zielska, nieufnie spojrzał ku więźniom i czmychnął precz.

Wiedźma skomliła z cicha. Czoło miała powalane krwią, na policzku dojrzewał jej wielki siniec. Powroźnicy obdarli ją z przyodziewku, głowę starannie wygolili brzytwą, a włosie i szmaty spalili w trójnogu, by się w nich złe nie przyczaiło. Potem ułożyli ją na wadze, gdzie się dobitnie wydało, że dopiero co chłeptała ludzką krew i wciąż jej posoka ciąży. Oprawcy poczęli złorzeczyć pod nosem, bo wiadomo, że świeżo opita przeklętnica jest najzłośliwsza i największa w niej moc gorzeje. Ale że książę nakazał, aby nie sczezła podczas badania, przeto tylko hersztowi nie szczędzili szturchańców.

Powroźnicy robili, co do nich należy, i właściwie Twardokęsek nie miał do nich żalu. Nie miał też żalu do Morwy, która wydała ich świątynnym; sam najbardziej zawinił, że jej pierwej karku nie skręcił. Jak wół pod nóż rzeźnicki, żachnął się w myślach, takem się dał Szarce do karczmy podprowadzić. I gdzież jest teraz Szarka? Gdzież jej pomocnicy czarowni, owe jadziołki i zwierzołaki? Ano, nie tu.

Ukradkiem przypatrywał się narzędziom tortur. Wielu zbójeckich kamratów nosiło na ciele ślady katowskich zabiegów i chętnie o nich rozprawiali, toteż bez większego zachodu rozpoznawał rozmaite przyrządy. Pośrodku lochu rozpierał się osławiony wiedźmi tron, solidne dębowe krzesło najeżone ze wszystkich stron długimi kolcami. Dalej bezładnie stały dyby, wiedźmie pazurki do obdzierania ze skóry i wydrążony pień, dobrze nabijany w środku ćwiekami, eculeusy do wyciągania stawów, żelazne maski, bociani dziób, kleszcze do powolnego zgniatania kończyn, okute żelazem koło, na którym łamano kości i drabiniasty przyrząd do tortury wody. Nie darmo Wiedźmia Wieża słynęła aż w Górach Żmijowych.

– Rychło przyjdzie i wasza kolej. – W drzwiach pokazał się łysy łeb oprawcy. – Najpierw was dobrze wypytają, a potem w ogień wrzucą. Tymczasem gościa macie. Z samej świątyni.

Zbójca wygiął się, z wysiłkiem obrócił ku wejściu do katowni i przez mgnienie oka miał nadzieję, że rudowłosa dziewczyna, z którą przewędrował Góry Żmijowe, przyszła się o niego upomnieć, że ocali go i wyprowadzi na wolność, jak zrobiła poprzedniej nocy, kiedy płonęła gospoda i ze wszech stron osaczali ich zwierzołacy. Ale nie. Jaśminowa wiedźma, rozciągnięta obok zbójcy na katowskiej szrobie, nie drgnęła nawet. Leżała bezwładnie, z głową opuszczoną na bok, oddychając ciężko przez rozbity nos, i zanim jeszcze w ościeżnicy pokazał się zarys człowieka, zbójca zrozumiał, że Szarka nie przybędzie, a te odwiedziny są bez znaczenia, w niczym bowiem nie poprawią ani nie pogorszą ich losu.

W chwilę później rozpoznał chuderlawą, przygarbioną postać i z trudem zdusił przekleństwo. Spomiędzy wszystkich możliwych gości tego się najmniej spodziewał. Zacisnął zęby do bólu, aż pobielały mu mięśnie u nasady szczęk, by ukryć zawód i gniew. Nie zdołał jednak zapanować nad ruchami palców, które przykurczały się i drgały, jakby usiłowały wymacać w powietrzu kształt ludzkiej szyi.

Drobny człek w ciemnej szacie wyrzekł kilka przyciszonych słów do oprawcy. Ten żachnął się – nie nosił cechowego stroju, tylko poplamiony juchą skórzany fartuch i pewnie był u powroźników za katowskiego pomocnika, któremu powierzano najbrudniejsze i najbardziej hańbiące zajęcia – ale wkrótce usłuchał i, mamrocząc pod nosem, umknął z izby. Wówczas przybysz postąpił naprzód. Wszedł w krąg światła pochodni pozostawionej więźniom, aby nawet przed śmiercią dobrze widzieli całą mizerię swego położenia.

Zbójca ze świstem wciągnął powietrze. Znał brunatne szaty, przykrywające chudy grzbiet Mroczka, niegdyś kupca bławatnego i jego kamrata z Przełęczy Zdechłej Krowy; w całych Krainach Wewnętrznego Morza przynależały jedynie kapłanom z Pomortu. Dziwne zatem musieli bogowie wyrzucić losy, bo przecież ledwie dzień minął, jak Twardokęsek widział Mroczka na brzegu Trwogi, gdy z resztą szajki pobierał myto u traktu. Tyle że wówczas kamrat zgoła inne nosił odzienie, a i pobożność nie biła mu zanadto z twarzy, kiedy z ostrzem w ręku pędził rabować podróżnych. Coś się musiało wydarzyć. Coś złego, także dla Mroczka. Zbójecki towarzysz powinien był do tej pory zesztywnieć w przydrożnych chaszczach, gdzie go zbójca zostawił ze sztyletem w boku. Jednakże widok brunatnych szat kapłanów z Pomortu wielekroć zwiastował nieszczęście gorsze niż zwyczajna, czysta śmierć od stali. I skoro Mroczek wstąpił na służbę Zird Zekruna, jego dawne życie, wraz ze wszelkimi jego trwogami i rozkoszami, bezpowrotnie dobiegło kresu.

– Zdziwionyś, Twardokęsek? – Gość wpatrywał się w herszta łapczywie, szukając w jego twarzy zaskoczenia i strachu.

– Czego chcesz? – warknął zbójca.

Nie oczekiwał niczego dobrego po niegdysiejszym kamracie, który w dawnych czasach, kiedy pospołu hasali po gościńcu poniżej Przełęczy Zdechłej Krowy, ten lekce sobie ważył przywódcę szajki i jątrzył przeciwko niemu, ile sił starczyło. Ani pospieszna ucieczka zbójcy z zagrabionym skarbczykiem, ani ostatnie spotkanie z pewnością nie natchnęły Mroczka przychylnością. Dlatego Twardokęsek ani myślał łasić się do niego czy też błagać o litość przez wzgląd na minione dni. Nazbyt dobrze znał Mroczka. Choć milkliwy i skryty, nieskłonny do przechwałek lub głośnych kłótni przy ognisku, dawny kupiec bławatny był równie mściwy jak inni grasanci z Przełęczy Zdechłej Krowy, acz może jeszcze bardziej zajadły, zimnym okrucieństwem pisarczyka, który oszacuje i po wiek wieków zakonotuje każdą zniewagę.

– Pogawędzić. – Chudy człeczyna wyszczerzył nadpsute zęby. – Dwóch nas już tylko z całej kompanii zostało, postanowiłem więc ziomka odwiedzić i stare czasy powspominać.

A w chwilę później złożył Twardokęskowi najbardziej zaskakującą propozycję, jaką zdarzyło mu się podczas ostatnich dni usłyszeć.

Zrazu herszt żachnął się i chciał go popędzić precz – choćby grubym słowem. Jednakże wnet przypomniał sobie zadowolone i po młodzieńczemu gładkie oblicze księcia Evorintha, kiedy drwił ze zbójcy i napawał się własną przemyślnością. Od nagłego uderzenia wściekłości zaparło mu dech. Cokolwiek nastąpi i dokądkolwiek ich zaprowadzi nieoczekiwana komitywa Mroczka z pomorckimi kapłanami, zbójca nie potrafił dozwolić, aby ten butny młodzik zatriumfował. Za żadną cenę. Skoro i tak nikt się z nim nie zamierzał liczyć, tyle jeszcze mógł przed skonaniem uczynić: pokrzyżować plany Szarki i wystrychnąć na dudka spichrzańskiego księcia. Ostatecznie nic nie był im winien. Teraz już nikomu nie był nic winien.

Przełknął ślinę i zaczął mówić.

Rudowłosa dziewczyna usiłowała się wyrwać z uścisku, ale Zwajca trzymał ją dobry sążeń nad ziemią, unikając co celniej wymierzonych kopniaków.

– Nie jestem twoją córką! Nie jestem twoją przeklętą córką!

Zarzyczka przypatrywała się im rozwartymi ze strachu oczami.

Wcześniej nie oglądała z bliska Zwajców – chyba że zakutych w kajdany, wywleczonych z ładowni pomorckich statków, lecz wówczas w niczym nie przypominali wojowników, którzy teraz otaczali ją kręgiem i z jakąś dziecinną radością podziwiali na pobojowisku ślady swojej broni. Znała jednakże imię, którym zwracali się do potężnego, czarnobrodego woja, swojego przywódcy. W korytarzach Uścieży wypowiadano je zwykle przyciszonym szeptem, kiedy gońcy przywozili z odległej północy kolejne wieści o wyczynach najwyższego kniazia Zwajców. Jego nienawiść do Pomortu zdążyła obrosnąć pieśnią, choć żaden z bardów czy bajarzy nie ośmieliłby się na dworze Wężymorda wychwalać wojennych zalet najpotężniejszego z jego wrogów.

Suchywilk nie wiedział – nie mógł przecież wiedzieć, powtarzała sobie w myślach Zarzyczka – jaka zdobycz wpadła mu w ręce w osobie niepozornej, brunatnowłosej dziewczyny. Zresztą całą jego uwagę pochłaniała teraz ta druga, smukła i jasna, o włosach koloru żywego ognia. O niej – jeżeli istotnie to była ona – księżniczka również słyszała. Pewne pieśni, choćby zakazane, potrafiły przeniknąć nawet granitowe ściany wieży uścieskich alchemiczek.

– To ten kamień. – Szpakowaty uśmiechnął się szeroko. – Za mocno ją walnąłem.

Potężny wojownik zdecydował się uwolnić wreszcie dziewczynę. Ostrożnie, jak kociaka, przytrzymał ją za kubrak na karku i postawił na nogach.

– Temperament ma po matce! I zęby! Patrzajcie, jak się wgryzła!

– oznajmił z dumą. – Wyszczerbiła mi kolczugę.

Księżniczka cofnęła się nieznacznie, oparła plecami o kamienny murek i stamtąd, nieistotna i obojętna dla pozostałych, uważnie obserwowała jego twarz. Drwił. W słowach pobrzmiewała kpina, buńczuczna zuchwałość, która sprawia, że wojownicy podążają za wodzem poprzez krwawe, stratowane pola bitew. Jednakże w głosie Zwajcy Zarzyczka wyczuwała coś jeszcze. Łzy, łzy, które nigdy nie zostaną przelane przed ludźmi, ani może nawet przed samym sobą. Jednakże rozpacz nie stawała się przez to lżejsza do zniesienia, a radość i strach nie raniły mniej dotkliwie.

– Z oblicza też jota w jotę Sella, każdy by ją rozpoznał – przytaknął siwawy. – I te włosy. Nie wyprzecie się.

Suchywilk serdecznie klepnął dziewczynę po plecach, aż ją przygięło do ziemi.

– A bo to zamierzam?! Przecie ja jej prawie dwa tuziny lat szukam, ptaszyny mojej!

Wojowniczka w nabijanym żelazem kubraku otrząsnęła się nareszcie z szoku.

– Zdumieliście! – rozdarła się. – Do cna zdumieliście! Wyście nie mój ojciec. Nie mam ojca!

– Pierwsze to byłoby podobne w bożym świecie dziwowisko!

– zaśmiał się jakiś Zwajca. – Bez chłopa się nie da, dziewczyno. Zresztą tutaj praktyków dosyć. Poproś ładnie, to ci który wszystko wyłoży i objaśni.

Siwowłosy pokiwał głową.

– Kamień. Ani chybi rozum się jej od kamienia obluzował.

– Pewnie ją sinoborskie mniszki przyhołubiły – rzucił inny. – One od frejbiterów dzieciaki skupują i w klasztorach chowają. Okrutnie dobre i poczciwe niewiasty, ale co swoim wychowankom do głowy kładą o bocianach i kapuście… Zabobon i ciemnota.

– Dzicz! – zgodziła się wojowniczka o twarzy pokrytej sinym tatuażem.

Zarzyczka wciąż dygotała – z zimna i z powodu niedawnych jatek. Wiedziała, że jak najszybciej, póki nikt nie zwraca na nią uwagi powinna się wymknąć i niepostrzeżenie uciec do cytadeli. Ale nie potrafiła. Kolana uginały się pod nią na wspomnienie uzbrojonych drabów, którzy zastąpili jej drogę wysoko na schodach do cytadeli.

Bo – choć inni może nie zdołali zauważyć tego w zamieszaniu i tumulcie, który się rozpętał – Zarzyczka była całkowicie pewna, że zabójcy przyszli właśnie po nią. I tylko rudowłosej dziewczynie, bez względu, jakie imię nosiła, i który z bogów postawił ją w tamtej chwili na drodze księżniczki, zawdzięczała ocalenie.

Ktoś narzucił jej na splamioną posoką suknię wspaniały, podbity futrem płaszcz z błękitnego sukna i wcisnął w rękę gliniany kubek. Kiedy się obejrzała, zobaczyła tylko jedną z Servenedyjek. Wojowniczka uśmiechała się, odsłaniając ostro spiłowane ząbki.

– Ty pić – poradziła.

Wokół Suchywilka i rudowłosej utworzył się zbity krąg. Księżniczka nie mogła się nadziwić, jak szybko wśród wyspiarzy i Servenedyjek pojawiły się rozmaite naczynia. Dwóch Zwajców przydźwigało z gospody Pod Karaskiem beczkę, a drobna Servenedyjka warząchwią czerpała okowitę i rozdzielała równie hojnie napitek, jak całusy.

Pomordowanych odciągnięto za nogi i zwalono na kupę przy brzegu traktu, tworząc miejsce dla pospólnych pląsów. Ktoś wetknął żebrakowi w garść szałamaję.

– Graj, dziadu! – Wojownik w pogiętym bechterze podsadził ślepca na okalający gościniec mur. – Graj, ile sił starczy. Kniahinkę my odnaleźli!

Pośrodku powszechnej wesołości rudowłosa przestała lżyć Suchywilka. Desperacko czegoś szukała pod nabijanym żelazem kaftanem.

– Daremny trud – objaśnił ją ktoś ciepło. – My ci szatki dobrze przetrząsnęli, ptaszyno.

Siwowłosy Zwajca odwinął brzeg tobołka, ukazując rękojeści mieczy.

– Przechowam je. Póki się nie upewnim, czy ci coś głupiego do łba nie strzeli.

– Tylu chłopa na schodach położyła – chełpliwie oznajmił Suchywilk. – A w przyodziewku miała cztery sztylety pochowane. Prawa Zwajka!

Rudowłosa dziewczyna ciasno opasała się ramionami.

– Czego ode mnie chcecie?

Suchywilk podszedł do niej całkiem blisko, a jego głos stał się poważny i uroczysty.

– Zabrać cię do domu, córuchno. Między swoich. Ja cię wszędzie szukałem. Popod samą Haluńską Górą na targach byłem. Wypytywałem po klasztorach Rożenicy Wieszczycy…

Wojowniczka machnęła ręką.

– Czyja wyglądam na nierozgarniętą? – przerwała ze znużeniem.

– Żal, że wam Pomorcy córkę porwali. Ale nawet jeśli się gdzie po świecie obraca, ja nią nie jestem. I nie wierzę, żebyście ją mieli odnaleźć. Tak się nie dzieje. Przykro mi.

Przez moment mierzyli się wzrokiem. W oczach Suchywilka były uraza i gniew, w oczach rudowłosej – zmęczenie i lęk.

– Nie, nie wyglądasz na nierozgarniętą – powiedział w końcu.

– Wyglądasz dokładnie tak, jak trzeba, dziewczyno. Masz swoje dziedzictwo wypisane na twarzy. Każdy potwierdzi. – Kilku Zwajców zawtórowało mu przyciszonym pomrukiem. – Twoja matka pochodziła od Iskry.

– Nie! – Rudowłosa pobladła. – Nie wierzę! Po prostu nie wierzę!

Musiała jednak znać tę legendę – tętniły nią wszystkie gospody północy, osobliwie zaś zimą, kiedy lody skuwały przesmyki, a wojownicy bardziej niż zwykle obawiali się gniewu Org Ondrelssena od Lodu. Wówczas właśnie przy jasno gorejącym ogniu powtarzano sobie opowieść o śmiałku, który porwał wichrową sevri z orszaku boga, potem zaś zapłacił za zuchwałość najwyższą z cen, co zazwyczaj staje się udziałem tych, którzy ośmielają się występować przeciwko nieśmiertelnym mocom.

Wojownicy wepchnęli na środek placyku opróżnioną już beczkę po piwie i ku zaskoczeniu księżniczki usadzili na niej jakiegoś czerstwego starca w hełmie zwieńczonym dwoma rogami. W garść wciśnięto mu gliniane naczynie, wygrzebane naprędce spod resztek garncarskiego kramu. Staruch skosztował trunku, po czym skinął z aprobatą głową i zaczął zawodzić do wtóru szałamai. Pieśń dziwnie przypominała beczenie kóz.

Zarzyczka nie słuchała. Jej uwagę całkowicie zaprzątało tamtych dwoje – ruda dziewczyna, która ocaliła jej życie, i najwyższy zwajecki kniaź, jej ojciec.

– Dawnymi czasy – siwowłosy wojownik spostrzegł jej zaciekawienie i jął po cichu wyjaśniać – Suchywilk miał trzech chłopaków z niewolnicą, godnych synów. Tak właśnie. – Uśmiechnął się nieznacznie na widok jej zdumienia. – Jeśli dziewka gładka, mało u nas ludzie dbają o głupoty, a tamta niewolnica pochodziła ze szlachetnego Skalmierskiego rodu. Potem wszelako Iskra mu zielonymi ślepiami w gębę zaświeciła i zdumiał chłop ze szczętem. A Sella tylko się śmiała. Harda była niewiasta, do swobody nawykła, z mężami na wiking pływała. Ale kniaź chodził wedle niej, chodził, póki nie wychodził. Sella, jasna Sella, tak ją nazywali. – Potrząsnął głową. – Kniaź wszystkie inne baby z dworca popędził, choć ona cztery lata pozostała jałowa jako płonka, żadnego owocu nie potrafiła do czasu donosić.

Ku uciesze Servenedyjek, z gospody Pod Karaskiem podtoczono kolejną beczkę. Na obrzeżach placyku zaś coraz gęściej zaczynali gromadzić się gapie, przepłoszeni wcześniejszą bijatyką. Na razie nie ośmielali się przybliżyć do sprawców rzezi. Jednak, choć z dala, przekupki pomstowały donośnie na powywracane kramy, a mężczyźni z cicha wyklinali dzikusów, którym to mianem obdarzano pospołu i Zwajców, i Servenedyjki. Zresztą Zarzyczka nie dziwiła się nadmiernie poczciwym spichrzańskim mieszczanom. Zaiste, widok brodatych mężów z północy i wytatuowanych wojowniczek, jak ucztują pośrodku wrogiego miasta, w miejscu, gdzie jeszcze nie obeschła krew pomordowanych, napawał grozą i jednocześnie pewnego rodzaju niechętnym podziwem.

Wojownik przesunął się bliżej ku księżniczce.

– Wreszcie Sella urodziła córkę. Bogowie, jak kniaź to dziecko miłował! Ale się nie nacieszył. Dziewuszka mało co od ziemi odrosła, gdy Pomorcy dworzec napadli. Związali Suchywilka, ręce mu przybili ćwiekami do drzwi dębowych. Żeby patrzał, co robią z Sellą. Na koniec ją zabili. Co do kniazia, to chyba wierzyli, że sam z siebie zdechnie. Nie zdechł, choć prawie oszalał. Zapiekł się w zemście. Posłał synów tropem Pomorców. Kazał im płynąć między Żebrami Morza. Po dziewuszkę. Ni jeden nie wrócił.

Zarzyczka zmarszczyła brwi: tej części opowieści nie powtarzano w pieśniach. Tymczasem ogromny Suchywilk niezgrabnie opierał się o stylisko bojowego topora. Rudowłosa wojowniczka, jego córka, rozcierała wierzchem dłoni brud na policzku i z uporem przypatrywała się swoim butom. Bardzo znoszonym butom, zauważyła księżniczka.

– Jak berserkerski szał minie, takowe znużenie człeka rozbiera, że najlepiej zawczasu leże znaleźć. Zda się ciebie, dziewczynko, spać ułożyć.

Kniaź uczynił gest, jakby chciał pogłaskać rudowłosą po głowie, zaraz jednak cofnął rękę.

– Szarka. – Wojowniczka przygryzła wargi. – Nazywają mnie Szarka. Książę Evorinth przymknął w lochu mojego człowieka. I głupawą dziewkę, która była w mojej pieczy.

– Dziwaczne miano – z przyganą wtrącił starszawy Zwajca. – Południowe.

– To od tych gwiazdek, które przy pasie nosiłam, zanimeście mi uzbrojenie wydarli – wyjaśniła oschle. – A imię sługa mi nadał, tenże sam, co teraz w książęcej wieży. Jego wińcie.

– Imię? – mruknął pod nosem siwawy wojownik, który wciąż trzymał pod pachą jej miecze. – Nadał ci imię, powiadasz?

Suchywilk pogładził się po wypielęgnowanej, splecionej w dwa grube warkocze brodzie.

– Niedobrze. Myśmy tu u księcia w gościnie, dziewczyno, jako i żalnicka księżniczka – posłał Zarzyczce znaczące spojrzenie.

Księżniczka spłonęła jak piwonia i raz na zawsze porzuciła złudzenie, że zwajecki władca w istocie jest takim prostakiem, na jakiego wygląda.

– Nie przystoi nam po jego piwnicach buszować – ciągnął, wyraźnie zadowolony z uczynionego wrażenia. – No, ale skoro ci ten sługa imię nadawał, córuchno, to inna zgoła sprawa. Zobaczymy.

Książę Evorinth zazwyczaj nie odwiedzał panijasenki przed północą, pod wieczór zatem zaprzątały ją owe rozliczne zajęcia, które kobiety skrzętnie skrywają przed swoimi mężczyznami. Wypędziła z komnaty wszystkich, prócz dwóch niezmiernie rozwydrzonych kotów, które z wyniosłą obojętnością przypatrywały się jej zabiegom, po czym nałożyła na twarz zielonkawą, cuchnącą papkę. Dworski alchemik bardzo ją zachwalał.

– Gęsie gówno!

W drzwiach stał Szydło, książęcy błazen. Jasenka gniewnie przymrużyła oczy. Pokurcz ją irytował. Ciągle miała wrażenie, że się z niej skrycie wyśmiewa.

– To gęsie gówno! – oznajmił radośnie Szydło. – Przednio z was alchemik zadrwił. Z czystego gęsiego gówna tę miksturę przyrządza, szczyptę pachnących olejków dodając, żeby zanadto nie śmierdziało. Dworki się śmieją, że co dzień okładacie gębę łajnem.

– Wynocha – głos pani Jasenki był pełen wystudiowanego spokoju, lecz jej usta drżały nerwowo. – Wynocha z komnaty, karle, bo zawołam straż.

Niziołek rzucił powątpiewające spojrzenie w kierunku jej rozchylonego peniuaru.

– Może zechcą przyjść i popatrzeć… Choć nie bardzo jest o co oko zaczepić. Powiadają też, że książę pan coraz rzadziej do was zachodzi. Pono żalnicka księżniczka wielce mu do serca przypadła…

Cisnęła w niego flakonem z ciężkiego, niebieskiego szkła.

– Żebyś zdechł, gadzino!

Naczynie rozprysło się na ościeżnicy. Karzeł zachichotał, przemknął między rozwścieczoną kobietą i sofą, na której drzemały szare kociska.

– No, bez czułości! – zadrwił, kiedy rozcapierzone palce Jasenki o włos minęły jego kubrak. – Co by książę powiedział, gdyby zobaczył, jak namiętnie chłopów ścigacie? A ja wam nowiny przynoszę. Najpierw tedy nadstawcie ucha, później ponglujemy. Jeśli was ochota nie odejdzie.

Książęca nałożnica przyczaiła się na stołeczku przed zwierciadłem.

– Gadaj – rozkazała.

– Goście do zamku idą. A wiecie, kto między nimi? Sam zwajecki kniaź Zarzyczkę prowadzi. Jakoś się wymknęła waszym mordercom.

Jasenka poruszyła się niespokojnie na krzesełku.

– Łżesz!

– Nie – nieoczekiwanie łagodnie rzekł karzeł. – Nie kłamię. Wypuściłaś Zarzyczkę do miasta i najęłaś skrytobójców. Byłaś głupia, dziewczynko, bardzo głupia. Książę i tak by jej nie poślubił. Nawet gdyby chciał, nie mógłby tego uczynić.

Książęca faworyta milczała z na wpół otwartymi ustami. Nie spodziewała się czegoś podobnego usłyszeć. Nie od dworskiego głupka.

– Powinnaś była rozumieć – ciągnął – że to nie kolejna dworka, którą można cichaczem udusić i w juchtowym worze rzucić do ścieku. Czy pomyślałaś, co się stanie, jeśli ją zabijesz? Komu się przysłużysz?

Poczuła się nagle jak skarcone dziecko, choć przecież nie istniały żadne powody, żadne prawa ni zwyczaje, by się musiała przed nim tłumaczyć; ostatecznie lepszych od niego nie raz i nie dwa odprawiała bez słowa. Teraz wszakże coś nakazywało jej ostrożność.

– Ciżba ludzi na Żary ściągnęła, całe mrowie. I zamęt w mieście okrutny. A tu na dodatek Suchywilk córkę znalazł. Tak, Jasenko. – Uśmiechnął się szyderczo. – Najwyższy zwajecki kniaź zawitał do Spichrzy. Z żalnickim księciem przymierze gotowi. Z synem starego Smardza.

W obwódce zgniłozielonej mazi oczy nałożnicy rozszerzyły się nieznacznie. Znała plan paktu przeciwko Wężymordowi, jej złoty książę obmyślał go wiele miesięcy. Nie zamierzała jednak odsłaniać się z tą wiedzą przed trefnisiem. Jeszcze nie teraz. Nie wcześniej, niż wyjawi, z czyjego rozkazu do niej przychodzi i jakie niesie posłanie.

– Książę Evorinth ich w gościnę prosił. Nie powiedział ci, Jasenko? Może są też inne rzeczy, które zataił. Bo on to długo szykował, siostrzyczko.

Tym razem nie pozwoliła się rozzłościć.

– Skąd wiesz? – spytała powoli. – Skąd karzeł rozeznaje się w podobnych sprawach?

– Ja wiele wiem – odparł niziołek. – Wiele słyszę. Ludzie nie lękają się wesołka. To Szydło, mówią, i rzucają we mnie resztkami jadła. Obgryzionymi kośćmi i zgniłą nacią. Raz twoje dworki wepchnęły mnie do gnojówki. Po pachy. A ja się przysłuchuję. Siedzę z psami pod stołem i łowię wieści. Widzisz, Jasenko, ludziom nie dostaje roztropności. Nie należało się z żebrackim starostą zmawiać. On cię sprzeda za sakiewkę srebrników.

Marchia, pomyślała z trwogą Jasenka, bo spośród jej wszystkich sług jasnowłosa dziewczyna najlepiej paktowała ze spichrzańskim tałatajstwem. Gdzież się podziewa ta zdradziecka suka? Czyżby postanowiła mnie wydać?

– Tak, gołąbeczko. – Miała wrażenie, że napawa się jej przestrachem. – Wieczór cały w żebrackiej gospodzie w kości grałem, wielu mnie oglądało. Wiem, że tam wasza zaufana ludzi zgodziła. Trzeba było kogo innego posłać, Jasenko. Kogo mniej znacznego, Marchię za łatwo rozpoznać. Niech ją tylko powroźnicy zaczną przypiekać chwytnikami, wyda cię niechybnie, Jasenko. A książę nic nie uczyni. Będzie się twoja głowa wytrzeszczonymi oczami podróżnym przypatrywać. Z piki nad bramą. I będzie nasz dobry pan kłykcie gryzł, ale nie przeszkodzi. Bo kapłani Zird Zekruna nie darują zamachu na Zarzyczkę, a on nie wystawi swojego władztwa na traf dla jednej nałożnicy. Durnej nałożnicy.

Kobieta podrzuciła gniewnie głową. Wiele mogła ścierpieć. Ale nie groźby.

– Lecz może być też i tak, że durna założnica straż wezwie. – Pogłaskała jedwabny sznurek od dzwonka na służbę. – Ani będą o rację pytać. Powieszą Szydło na powrozie, tylko nogami w powietrzu drobno poprzebiera. Choćbym i kuternóżkę umorzyć zamierzyła, kto wtedy Marchię wypytywać będzie? Kto się odważy?

– Zwajecka kniahinka – odpowiedział zimno karzeł – ze swoim ojcem pospołu. Umyślnie ją do żebraczej gospody zwabiłem. A potem po mieście tak drogę plątałem, żebyśmy na te schody w tejże samej chwili wychynęli, kiedy skrytobójcy szli na Zarzyczkę. Ot, była siurpryza! – zachichotał. – Wyrżnęła ich co do nogi.

Opuściła dłoń, na moment odsuwając karę za pogróżki, te wieści miały bowiem swoją wagę, nawet jeśli przyniósł je plugawy karzeł. Nie potrafiła zgadnąć, na czyich był usługach. Bo nie wątpiła, że przysłano go tutaj z czyjegoś rozkazania. Jak na pospolitego trefnisia, choćby naprawdę chytrego i o niewyparzonym języku, nazbyt dobrze rozumiał się na sprawach Spichrzy. I to nie na mało znaczących pałacowych intrygach, które umilały czas dworzan i całego tego drobiazgu, który się przy nich kręcił, ale na prawdziwej polityce, skrzętnie ukrywanej przed oczami postronnych.

– Dlaczego? – zapytała.

Obserwował ją zmrużonymi oczami, a potem szyderstwo znikło naraz z jego twarzy, zastąpione przez smutek.

– Bo przez twoją nierozważną zawiść zanadto się wszystko zapętliło. Wiesz, co jest najbardziej zadziwiające? – Podszedł do okna. – Że książę naprawdę cię kocha. Mimo że od lat szpiegujesz dla świątyni i psujesz zdrowie medykamentami, które mają utrzymać w tobie jego nasienie. Mimo służebnych, które potopiono w kanałach.

Mimo znamienia na szyi, które tak starannie pokrywasz pudrem. On je już dawno zobaczył, Jasenko. Nawet nie myślał o tym, żeby cię oddalić.

Ze zdumienia zaparło jej dech. Nie powinien mówić do niej w ten sposób, ze współczuciem i smutkiem zarazem. Od dawna nikt już nie miał prawa zwracać się tak do Jasenki, ulubionej konkubiny spichrzańskiego księcia. Ale nie czuła dłużej złości ani zupełnie niczego innego, prócz przejmującego pragnienia, by skończyć wreszcie tę rozmowę i tajemnym korytarzem ruszyć ku komnatom księcia. W głowie miała zamęt i nie potrafiła sobie przypomnieć, czy zapowiedział się tej nocy. Jednak ona na pewno go potrzebowała. Potrzebowała go jak nigdy wcześniej.

Karzeł spoglądał ku migoczącym na obrzeżach miasta wiedźmim stosom.

– Dziwna noc, prawda? – spytał. – Wigilia Żarów. Zwierzęta gadają ludzką mową. A czasami nie same zwierzęta, czasami nawet bogowie. Fea Flisyon zwołała sobór na Tragance. A potem obróciła przeciwko sobie własną moc. Zasnęła, Jasenko. Zasnęła z powodu rudowłosej dziewczyny, która nosi na głowie obręcz dri deonema. Tej samej, którą Suchywilk ogłosił swoją córką.

– Kiedy odchodzą bogowie… – Jasenka wyszeptała początek rymowanej przepowiedni, którą straszyła ją stara niania, zanim jeszcze wuj kazał jej zebrać swoje rzeczy i powiózł ją ku wielkiemu, złotemu i błękitnemu miastu, co odtąd miało się stać jej domem. – Kiedy odchodzą bogowie…

Szydło lekceważąco wzruszył ramionami.

– Nie wierzę proroctwom. Widzisz, Jasenko, dawne są zarzewia dzisiejszych sporów, odwieczne. Fea Flisyon bała się Zird Zekruna od Skały, ale jeszcze bardziej przeraziło ją imię Delajati.

Kiedy wypowiedział imię boga Pomortu, kobiecie wydało się, jakby owionął ją zimny powiew, choć wieczór był przecież ciepły, a przez otwarte okna z ogrodów napływała woń różanych krzewów.

– Dlaczego mówisz mi podobne rzeczy? Nie powinnam o nich wiedzieć.

– I tak niewiele wiesz, Jasenko. Nie wiesz nawet, kto cię podjudził do zamachu na Zarzyczkę. Co ty pamiętasz? Pokojówki, jak mruczą pod nosem, że czas się księciu ożenić? Kilka nieznacznych, zjadliwych drwin na uczcie u księżnej matki? Nic więcej.

Zatem jest na służbie Pomortu, odgadła. Ciekawe, ile zapłacili mu kapłani. Być może jednak, pomyślała, ja będę mogła zapłacić mu więcej.

Lecz Szydło ani na nią spojrzał i jego obojętność nieoczekiwanie ją zabolała. Nadal stał przy oknie, wpatrzony w światła miasta.

– Mało trzeba, aby złamać jedno z was – podjął po długim milczeniu. – Bardzo mało. Dość we właściwej chwili lekko popchnąć tam, dokąd i tak ze swej natury się skłaniacie. Bo przecież naprawdę chciałaś pozbyć się żalnickiej księżniczki. I tych wszystkich służek, które utopiono przed nią w kanałach. Ale jest jeszcze coś. Coś, co się nazywa opętanie.

– Nie rozumiem.

Karzeł wciąż wpatrywał się w okno.

– Zaczęło się bardzo dawno, choć nigdy nie powinno się zdarzyć. Może wtedy, gdy zniknął Kii Krindar i z powodu jego urażonej dumy zdziczały Góry Żmijowe? A może wtedy, kiedy Zird Zekrun wykroił z morskiego dna nową wyspę, piracki Pomort? Potem za sprawą Zird Zekruna odeszli żmijowie. A jeszcze później przepadła bogini Żalników. Świat począł zatrważająco chybotać się w posadach, Jasenko. Tylko patrzeć, jak się ze szczętem wywróci.

Słyszała już podobne gadanie: prorocy z długimi, farbowanymi brodami i wędrowni kapłani, gotowi zmienić boga za ociekające tłuszczem udko kurzęcia, nieustannie ostrzegali na placach Spichrzy przed końcem świata i, nieodmiennie od lat, nikt im nie wierzył. Teraz jednak każde słowo stawało się zupełnie inne, jak dojrzałe grono nabrzmiewało od znaczeń, których nie umiała w pełni ocenić. Dlatego milczała. Czasami cisza stanowiła jedyną ucieczkę.

– Z początku wszystko wydawało się niewinne. – Niziołek pokręcił głową. – Nagięli jedno z praw i nic się nie stało, więc uczynili to samo z następnym. Chyba tak właśnie jest z prawami. Dość złamać jedno, by rzeczy potoczyły się całkiem odmiennie. A bogowie dokazywali jak dzieci, chcąc dowieść, kto komu bardziej dokuczy. Aż nareszcie Fea Flisyon podarowała rudowłosej dziewczynie obręcz dri deonema, więc Zird Zekrun pozwolił swoim kapłanom zabawiać się opętaniem. Zaraz sobie przypomnisz. – Lekko dotknął jej ramienia i pamięć Jasenki, dotąd jak czysta karta, odżywa nagle obrazami.

Pamiętam. Patrzę zza framugi, jak książę oprowadza żalnicką księżniczkę po cytadeli. Śmieje się. Nie powinien się tak śmiać. Nie do tej kuternóżki.

Kierch, dzisiejszego ranka w mojej komnacie. Nie spostrzegłam, kiedy nadszedł. Jakieś puste, uprzejme słowa. Nic wielkiego. Nic, co nie zdarzyłoby się wcześniej. Wiele razy.

– Czy oni mi wtedy coś zrobili? – spytała powoli, ponieważ ciemny kontur postaci kapłana, kiedy stoi tuż nad nią, wysoki i posępny w swej brunatnej szacie, trwał na jej siatkówce jak wypalona plama. – Czy jestem opętana? Czy jestem wiedźmą?

Karzeł przypatrywał się jej uważnie i dopiero teraz zauważyła, że jego oczy są zupełnie pozbawione rzęs.

– Nie, wiedźmą nie jesteś – odparł. – One nie panują nad swoją magią, ale też niełatwo naginają się do cudzej woli. Nie można ich opętać. Zabić – tak. Ale nie opętać. Z wami jest inaczej.

Kapłan jest rozwścieczony. Pochyła się nade mną, ostry zarys jego kaptura wyłania się z wnętrza lustra i pochłania światło. Próbuję go odepchnąć, lecz wówczas dotyka mnie, coś szepcze. Obraz w zwierciadle rozpryskuje się na tuziny drobnych odłamków. A potem widzę już tylko jedno. Wciąż to samo.

Książę obejmuje ramieniem żalnicką księżniczkę.

Kapłan się śmieje.

Zrozumiała.

– Sam Zird Zekrun robił to od dawna – ciągnął karzeł. – Wszak wszyscy wiedzieliśmy, jaki los spotyka jeńców prowadzonych w głąb Hałuńskiej Góry. Ale teraz pozwolił, żeby jego kapłani roznosili zarazę.

Jasenka zacisnęła palce na krawędzi stołu. Jeden z gładko wypolerowanych paznokci pękł z trzaskiem, lecz nie zwróciła na to uwagi.

– Czy to można jakoś cofnąć? Odwrócić?

– Kiedyś było można. Każdej mocy bowiem została przypisana inna moc, by siłę tej pierwszej zniweczyć. Ale zbyt wiele się zmieniło. Zbyt wiele praw złamano.

Jasenka zagryzła wargi.

– Nie baw się ze mną, karle. Chcę wiedzieć, co dla mnie naszykowano. Oprócz opętania.

– To zależy. Zird Zekrun pozwoli ci żyć, dopóki będziesz użyteczna.

– Jak użyteczna?

Zaśmiał się posępnie.

– Jak mam to zgadnąć? Może pan Pomortu zechce teraz sięgnąć po Spichrze? Wszak już wcześniej w Żalnikach niewielki okazał respekt dla cudzej własności. Gdybyś otruła księcia… Albo zakłuła go w łożnicy szpilą do układania włosów… Evorinth nie ma następcy, prawda? Cała Spichrza wie, że szpiegujesz dla kapłanów Nur Nemruta i podejrzenie padłoby na świątynię. A w zamieszaniu ktoś wezwałby Wężymorda.

Wzdrygnęła się.

– Nie wierzę ci.

Lecz rozum podpowiadał jej, że on się nie myli. Podobne rzeczy zdarzały się w Krainach Wewnętrznego Morza – i to nie tylko w pieśniach minstreli.

– Nie pozostało wiele czasu. – Karzeł nie zwrócił na nią uwagi. – Rankiem kniahinka zacznie wypytywać służbę i wszystko się wyda. A nuż jeszcze tej nocy Zird Zekrun każe ci iść do komnat księcia? Albo postanowi zatrzeć ślad prowadzący do zabójców Zarzyczki, oszczędzi więc zachodu powroźnikom i rano pokojowa znajdzie w twojej sypialni kupkę stoczonego przez skalne robaki ścierwa? Naprawdę nie wiem.

– Nie wierzę – powtórzyła.

– Wolna wola, dziewczynko – odparł z obojętnością, która bardziej niż słowa przekonała ją, że usłyszała prawdę. – Dla ciebie marna to pociecha, ale milo pomyśleć, że oprócz naszej gromadki bogów jest jeszcze coś. Coś, co potrafiłoby ich złamać z taką samą łatwością, jak ciebie opętał Zird Zekrun.

Nie miała pojęcia, o czym on mówi. Rozumiała jedynie, że jej los znaczył dla niego tyle, co kwiecie strącane z krzaków przez wieczorny wiatr.

– Delajati, młodsza siostra bogów. – Wykrzywił się szpetnie. – Nadajemy jej różne imiona, ale właściwie w ogóle jej nie znamy. Zawsze tylko przyglądała się z oddali. Teraz wszelako najwyraźniej przestała się przyglądać. Fea Flisyon powiedziała, że nadchodzi czas płacenia długów. Biedna, mała Fea Flisyon.

Spojrzała na niego z przerażeniem.

– Kim ty jesteś?

Karzeł uśmiechnął się krzywo.

– Parszywą owcą. Oni nazywają mnie złodziejem. Dobranoc, dziewczynko – rzekł, po czym bardzo cicho zamknął za sobą drzwi.

Ręce jej drżały, kiedy zmywała resztki mazidła.

To nie może być prawda, powtarzała sobie z rozpaczą. To tylko kolejny żart, dworska intryga, aby zobaczyć mój lęk i poniżenie, kiedy wyznam księciu prawdę o zamachu na Zarzyczkę.

W głębi serca jednak wiedziała, że tylko próbuje siebie omamić. Słowa karła nazbyt daleko wykraczały poza zwyczajne pałacowe kłamstwa.

Wzięła srebrne zwierciadło na długiej, mahoniowej rączce. Twarz z lustra spoglądała ku niej wielkimi, ciemnymi oczami. Twarz w kształcie serca, jak śpiewali bardowie. Delikatne wargi, których kąciki z wolna wyginają się do płaczu.

Przesunęła czubkami palców po policzkach. Gdzieś w środku coś nabrzmiewało.

Podarunek Zird Zekruna. Skalne robaki.

Jednakże na tafli zwierciadła wciąż widziała tę samą twarz, gładką i nienaznaczoną niczym prócz strachu.

Mógł mnie okłamać, pomyślała. Karzeł mógł mnie we wszystkim okłamać.

Nigdy się nie dowiem, jak było naprawdę.

Dwa tuziny lat wcześniej szczupła dziewczynka zatrzymuje się na drodze, przy wielkiej kępie bzów i rozszerzonymi z zachwytu oczami patrzy na miasto, błękitne i złote w promieniach słońca. W powietrzu wirują drobinki pyłu. Wstaje świt.

Ciemnowłosa dziewczyna kurczy się na zarzuconym sfatygowaną baranicą łóżku. Izdebka jest niewielka, miskę pokrywa gruba warstwa lodu. Księżna Egrenne zgodziła się na koniec przyjąć ubożuchną dziewczynkę do fraucymeru, ale nie zamierza wypłacić jej ni jednego miedziaka.

Przetrwałam to, pomyślała. Przetrwałam nieustanne przerabianie sukien, tak steranych, że rudziały i strzępiły się w niezliczonych miejscach. Próby swatania mnie z tuzinem głupawych, zdziadziałych szlachetek. Kpiny dworek, które szpiegowały każdy mój krok. A później przetrwałam truciznę w Skalmierskim winie i kwas, jakim ktoś cisnął we mnie na głównym placu miasta. I gromady coraz młodszych, coraz bardziej urodziwych dziewcząt, co dziwnym trafem pojawiały się we fraucymerze księżnej.

Nigdy się nie dowiem, po co przysłano do mnie karła. Nigdy nie poznam, co było prawdą.

Oprócz miłości, bo ona jest prawdziwa i sięga najdalej ze wszystkiego. Dlatego…

Odszukała w sekretarzyku wąskie, zakrzywione ostrze. Kiedyś dla kaprysu kupiła je na kramie u podnóża cytadeli. Sztylet ze świątyni Zird Zekruna, mówił handlarz. Składano nim ofiary pod samą Hałuńską Górą.

Jeśli w istocie jest jeszcze coś, pomyślała, coś ponad bogami, niech ma mnie w opiece. Po czym bardzo dokładnie przecięła sobie żyły.