Sługa Boży

Sługa Boży

Nie odmawia się Rakshilelowi. I Kiedy jego służący powiadomił mnie, że mistrz czeka, natychmiast założyłem płaszcz i wyszedłem na ulicę. Było bardzo gorąco, parno wręcz, i smród z rynsztoków porażał nozdrza. Nienawidzę miast. A zwłaszcza Hez-hezronu. To najgorsze ze złych miast. Ale tu właśnie najlepiej zarabia się na życie i najpilniej służy Bogu. No i co zrobić?

Rakshilel miał murowany, piętrowy dom z wejściem od ulicy i drzwi z mosiężną kołatką. Jak na mistrza gildii rzeźników nie było to zbyt wiele, ale Rakshilela znano z przerażającego skąpstwa. A skąpstwu temu dorównywało tylko okrucieństwo. Nigdy nie przepadałem za tym człowiekiem, ale miał w mieście zbyt wiele do gadania, abym nie skorzystał z uprzejmego zaproszenia. No i parę razy dał mi już zarobić. Nie za wiele, ale czasy są ciężkie i liczy się każdy grosz. A ja, mili moi, byłem przecież tylko inkwizytorem bez odpowiedniej koncesji, mało komu znanym przybyszem z prowincji, czyli na dobrą sprawę: nikim.

Rakshilel siedział w ogrodzie, a raczej w czymś, co nazywał ogrodem, i zażerał się daktylami z wielkiej, srebrnej misy. Brzuszysko kładło mu się na kolana, rozchełstaną na piersiach koszulę miał całą w plamach po winie i oliwie, a paluchy ciężkie od złotych pierścieni.

– Siadajcie, panie Madderdin – warknął, nie patrząc nawet na mnie, i niedbałym ruchem przegonił służących.

Zniknęli jak mgiełka. Dobrze ich wyszkolił, trzeba przyznać.

– Mam dla was pewną robotę, tylko czy chcecie zarobić?

– Kościół nie płaci zbyt wiele swym sługom – odparłem z uśmiechem – i każdy dodatkowy grosz jest mile widziany.

– Elia Karrane, mówi wam coś to imię?

Wzruszyłem ramionami. Kto w Hez-hezronie nie wiedział o tym, że Elia publicznie dała kosza Rakshilelowi? Chyba głusi i ślepi. Elia była samotną, bogatą panienką, niby poddaną prawnej opiece starszych braci, ale w rzeczywistości oni tańczyli, jak im zagrała. A poza tym była odważna i zdecydowana. Myślała, że z jej pieniędzmi oraz pozycją może się nie bać Rakshilela. I to świadczyło, niestety, iż nie grzeszyła rozsądkiem. Jeśli nie chciała małżeństwa, nie należało przynajmniej upokarzać mistrza rzeźników publicznie. Zwłaszcza kiedy było się tylko mieszczką pozbawioną ustosunkowanego męża lub kochanka. A o jedno i drugie przy swej urodzie oraz pieniądzach mogła się bez trudu zatroszczyć. Cóż, lubiła widać swobodę, a to bywa zarówno przyjemne, jak i niebezpieczne.

– Wykończ ją, Mordimer – powiedział kładąc dłoń na mojej dłoni.

Była gorąca i lepka. Nie dziwię się, że Elia nie chciała, aby dotykały jej takie paluchy. Ja też nie chciałem, więc odsunąłem rękę.

– Nie jestem płatnym mordercą – powiedziałem, wzruszając ramionami. – Zgłoś się do kogoś innego.

Nie byłem ani zły, ani obrażony. Raczej zawiedziony, iż mistrz rzeźników mógł mnie potraktować jak byle najemnika gotowego na wszystko za parę koron. Wstałem, ale on chwycił mnie za ramię. Przystanąłem i popatrzyłem na niego. Z ociąganiem zwolnił uchwyt.

– Wykończ ją oficjalnie – powiedział, kładąc nacisk na ostatnie słowo.

– Nie mam prawa działać na tym terenie – odparłem ostrożnie i byłem zdziwiony, że tego nie wie. – Moja koncesja nie obejmuje Hez-hezronu. Jestem tylko biednym chłopcem z prowincji, ale jeśli chcesz, mogę ci polecić kogoś z miejscowych. Znam jednego, czy dwóch jeszcze ze szkoły…

– Załatwię co trzeba – mruknął Rakshilel, a ja pomyślałem, że jego macki muszą sięgać bardzo daleko. – Przecież ja nie chcę jej zabić, tylko zagrozić doprowadzeniem przed Ławę. Kiedy zobaczy mistrza Severusa i jego narzędzia, od razu zmięknie jej serduszko.

Patrząc na Rakshilela, pomyślałem, że wcale nie byłbym taki pewien, czy Elia Karrane wybierze jego czy seans z mistrzem Severusem, faktycznie słynącym z kompletu nadzwyczaj unikatowych narzędzi. No, ale to już był jej wybór. Poza tym miałem daleko idące wątpliwości, czy w momencie doprowadzenia Elii przed Ławę, Rakshilelowi uda się wydobyć ukochaną. Sprawy puszczone raz w ruch niełatwo dają się zatrzymać. Rzeźnika albo zaślepiała miłość zmieszana w pięknych proporcjach z nienawiścią, albo tak naprawdę nie chciał już zdobyć Elii, a tylko ją zniszczyć. Czy jednak oszukiwał mnie, czy sam siebie? Jednak nie zamierzałem mu tego tłumaczyć. To była tylko i wyłącznie jego sprawa. Zresztą może Elia zmięknie, kiedy zobaczy, iż Rakshilel jest na tyle zdeterminowany, by wysłać za nią gończego pieska w postaci waszego uniżonego sługi.

– I posłuchajcie mnie uważnie, panie Madderdin. Mam powody przypuszczać, że Elia nie jest taką bogobojną i cnotliwą panienką, jaką chciałaby się wydawać…

Teraz mnie zainteresował. Rzecz jasna w jego słowach należało oddzielić ziarna od plew, ale w końcu kto potrafi to lepiej uczynić niż biedny Mordimer?

– Co masz na myśli? – spytałem i zastanawiałem się, czy nie skosztować daktyla, ale Rakshilel tak gmerał ręką w misie, że musiał już wszystkie dokładnie obmacać.

– Co sobotę, wieczorem, potajemnie wychodzi z domu i wraca dopiero w niedzielę po południu…

– Ma gacha – roześmiałem się.

– Nie przerywaj mi, Mordimer – warknął. – Gdzie ma gacha? W lochach pod Sarevaald?

Najwyraźniej wzmianka o gachu zdenerwowała rzeźnickiego mistrza. Nie ukrywam, że rozbawiło mnie to, ale swego rozbawienia wolałem nie okazywać. Nie potrzeba mi więcej wrogów niż mam. Nie powiem, bym się nadmiernie bał nieprzychylnych mi ludzi, ale po cóż zrażać sobie następnych? Zresztą wszak cichy jestem i pokornego serca, dokładnie jak nakazuje Pismo.

– A skąd ma tyle pieniędzy na nowy powóz, nowe suknie, stado służących, ciągłe przyjęcia? Na niektóre zaprasza sto czy nawet dwieście osób – ciągnął. – Jak nic, to sprawka nieczystej siły. – Przeżegnał się zamaszyście.

Założę się, iż najbardziej w tym wszystkim nie podobał mu się fakt, że nie był na te przyjęcia zapraszany.

– W lochach pod Sarevaald – powtórzyłem. – No, no, rzeczywiście interesujące. Ale Elia jest przecież bogata.

– Nie aż tak bogata – powiedział Rakshilel. – Sprawdziłem dokładnie, wierz mi.

Tak, jeśli chodzi o finanse trudno było nie wierzyć bystrości Rakshilela. W końcu, gdyby był tępy, nie stałby się jednym z najbogatszych kupców w mieście i mistrzem rzeźnickiej gildii.

– Posłałeś kogoś za nią? – zapytałem.

– A owszem – odparł ponuro – posyłałem. Trzy razy. I moi ludzie nigdy nie wrócili. Wyobrażasz sobie?

To już było naprawdę zajmujące. A poza tym fakt, że sprawa była niebezpieczna, z całą pewnością wpłynie na wysokość mojego honorarium.

– Czemu nie zrobisz tego oficjalnie? Zwołaj Ławę i zażądaj śledztwa, albo złóż formalne doniesienie do Inkwizytorium…

– Panie Madderdin – spojrzał na mnie ostro i widziałem, że traci cierpliwość. – Ja nie chcę jej zabijać ani palić na stosie, tylko poślubić. A jeśli twoi konfratrzy dowiedzieliby się o herezji, to nawet ja nie ocalę jej od płomieni! Więc decyduj: bierzesz tę robotę czy nie, Mordimer?

Plątał się ten Rakshilel jak osioł w ostach. Czy on sobie wyobrażał, że będę mógł przymknąć oczy na sprawę herezji? Mój Anioł Stróż zapewniłby mi wtedy przyjemności, przy których seans z mistrzem Severusem wydawałby się ekscytującą schadzką. Chyba, że zobaczyłby płynące z takiego postępowania korzyści, bo niezbadane są ścieżki, którymi podążają myśli Aniołów!

– Za ile? – spytałem wiedząc, że nie będzie łatwo wydębić coś od tego skąpca.

– Załatwię ci biskupią koncesję na cały okręg Hez-hezronu. To chyba aż nadto? – uniósł brwi, jakby zdumiony moją niewdzięcznością.

– Koncesję zawsze można dać, a potem zawsze można odebrać. Wszystko zależy od humoru biskupa – powiedziałem, wiedząc doskonale, że kiedy Jego Ekscelencja cierpi na ataki podagry, to jego postępowanie bywa nieprzewidywalne. – A poza tym, do cholery, będę miał koszty własne. Czy myślisz, że Kostuch i bliźniacy pójdą ze mną na piękne oczy?

Rakshilel poruszył ustami, jakby coś sobie w myślach obliczał.

– Dwadzieścia koron – rzekł w końcu z wysiłkiem.

– Tam już zginęli ludzie – przypomniałem mu. – Trzysta i ani centyma mniej.

Rzeźnik poczerwieniał.

– Nie kpij ze mnie, klecho – powiedział cicho – bo tobie też mogę zapewnić wizytę u Severusa.

Nie miałem pojęcia, dlaczego niektórzy ludzie nazywali nas, inkwizytorów, klechami. Służyliśmy Kościołowi i studiowaliśmy teologiczne nauki (na tyle, na ile mogło się to przydać w naszej pracy), ale, na miecz Pana naszego, nie byliśmy księżmi!

Spojrzałem mu prosto w oczy. Jak przychodzi do rozliczeń, wierzcie mi, nie znam strachu. Dukaty, korony, talary, piastry, sestercje, a nawet sama myśl o nich, mają w sobie magiczną siłę. A poza tym, groźby należą do ceremonii targowania się i nie miałem zamiaru brać ich zbyt poważnie. Chociaż niewątpliwie trzeba przyznać, że Rakshilel nie należał do dobrze wychowanych ludzi. Niemniej z seansem u mistrza Severusa bardzo przesadził. Kto widział kiedy, by oficjalnie przesłuchiwano inkwizytora? Takie sprawy załatwiało się inaczej. I musiały być ku temu ważniejsze powody niż gniew nawet najbardziej ustosunkowanego rzeźnika.

– A chciałbyś kiedyś spotkać Kostucha? – spytałem bez uśmiechu, ale i bez złości.

– Grozisz mi? – Rakshilel podniósł się i wisiał nade mną jak wielka bryła tłuszczu.

Poczułem nagle szaloną nienawiść i chęć zmiażdżenia tej ogromnej twarzy przypominającej kupę puddingu z krwawej kiszki. Ale powstrzymałem się. W końcu robiliśmy interesy i nie było tu miejsca zarówno na osobiste sympatie, jak i osobistą niechęć.

– Trzysta – powtórzyłem, a on opadł wolno na krzesło, jakby zeszło z niego powietrze.

– Dwadzieścia pięć – powiedział – i to moje ostatnie słowo.

– Trafiłeś na zły czas – roześmiałem się. – Akurat mam wystarczająco dużo pieniędzy, by spokojnie zaczekać na jakieś naprawdę zyskowne zlecenie. Poza tym pomyśl: będę miał potem na głowie jej braci.

Wręcz widziałem, jak chciał powiedzieć: „to twoja sprawa”, ale jakoś się pohamował.

– Pięćdziesiąt – zdecydował, a ja zastanawiałem się, jak długo można jeszcze pociągnąć tę grę.

– Plus dwieście – dodałem i jednak sięgnąłem po daktyla.

– Trzydzieści teraz i pięćdziesiąt po robocie.

– Sto teraz i sto dwadzieścia pięć po robocie. I w razie czego nie zwracam zaliczki.

– Po pięćdziesiąt – Rakshilel zacisnął dłonie w pięści.

– Siedemdziesiąt pięć i siedemdziesiąt pięć, i trzydziestoprocentowy rabat w twoich sklepach do końca roku.

– Dziesięcioprocentowy – powiedział.

Wreszcie uzgodniliśmy siedemnaście i pół procenta i uroczyście przybiliśmy dłonie. Byłem trochę zaskoczony, bo spodziewałem się, że utarguję jakieś sto koron, a pomysł z rabatem przyszedł mi do głowy w ostatniej chwili. Rakshilel musiał wiedzieć więcej niż powiedział albo planował jakieś świństwo. Albo naprawdę bardzo mu zależało na ślubie z Elią. Miałem tylko nadzieję, że nie był na tyle głupi, by sądzić, że po całej sprawie się mnie pozbędzie. To prawda, że nie miałem koncesji w Hez-hezronie, ale, na Boga, byłem jednak inkwizytorem! Chyba nawet Rakshilel nie był ani tak skąpy, ani tak głupi aby zadzierać z Inkwizytorium, które z całą pewnością upomniałoby się o swego konfratra. Nawet takiego, którego jeszcze w Hez-hezronie nie za bardzo znano i który nie miał koncesji. Zresztą, ja nie potrzebuję ochrony Kościoła. Tak, mili moi. Biedny Mordimer jest człowiekiem ostrożnym, rozważnym i łagodnym, ale gdy przyjdzie co do czego, budzi się w nim lew.

Rakshilel wyliczył siedemdziesiąt pięć koron, a ja kazałem mu jeszcze wymienić dwie złote pięciodukatówki oberżnięte po brzegach i schowałem mieszek pod kaftan.

– Za kilka dni dostaniesz koncesję – obiecał.

– Czekam – odparłem i naprawdę byłem ciekaw, czy uda mu się wszystko załatwić w takim tempie.

Zresztą, tak czy inaczej, zaliczki nie zamierzałem zwracać. Bo kto wie, czy nastąpi kolejna wypłata? Jeśli Elia trafi przed Ławę, Rakshilel chyba nie będzie zbyt chętny, by powtórnie sięgnąć do sakiewki.

– Załatw to szybko i czysto, Mordimer. Aha – spojrzał na mnie zimno – i nie próbuj mnie oszukać. Jeśli wpadniesz na pomysł, by dogadać się z tą dziwką za moimi plecami, dowiem się o tym.

– Znasz mnie – powiedziałem z wyrzutem.

– O tak, znam cię – odparł i odwrócił się tyłem.

– Nie skończyliśmy jeszcze – powiedziałem twardo.

– Taaak? – przeciągnął i spojrzał niechętnie w moją stronę.

– Właśnie tak – odparłem. – Kiedy będę wychodzić, masz zjawić się przed drzwiami. I tam odegrasz pewną scenkę.

– Scenkę? – Małe oczka patrzyły na mnie podejrzliwie ze środka brył tłuszczu, które u normalnego człowieka były policzkami.

– Powiesz: „dobra, Mordimer, dam ci dziesięć koron więcej”. Tak, żeby słyszeli to słudzy. A ja wtedy odpowiem: „o nie, nawet gdybyś dawał tysiąc, nie zrobię tego!”.

– Myślisz, że mam szpiegów w moim własnym domu? – oburzył się.

– A myślisz, że może ich nie mieć człowiek o twojej pozycji? – zapytałem grzecznie.

– Tak, to prawda – uśmiechnął się po chwili, a ja wiedziałem, że mile połechtałem jego dumę. – Z całą pewnością masz rację!

Kostuch i bliźniacy siedzieli w Kulawym Kucyku i grali. Po ich minach poznałem, że grali raczej nieszczęśliwie. No, ale potem zobaczyłem człowieka, którego próbowali orżnąć, i roześmiałem się.

– Oddaj im pieniądze, Merry – powiedziałem siadając. – A przynajmniej połowę tego, co przegrali. Nigdy nie czytałeś, że Pismo mówi: „kto dotąd kradł, niech już przestanie kraść, lecz raczej niech pracuje uczciwie”!

Szuler rozdziawił szeroko usta w uśmiechu, pokazując czarne dziąsła i przegniłe trzonki zębów.

– Jestem tylko godnym pożałowania grzesznikiem – rzekł z teatralną skruchą – i nie znam tak dobrze słów Pisma, jak słudzy naszego Pana.

– To jest Merry? – spytał Kostuch i dziabnął go sękatym paluchem w pierś.

Bliźniacy wymruczeli coś pod nosem i równocześnie, choć niezauważenie sięgnęli po sztylety.

– Nie, nie – powstrzymałem Pierwszego. – Nie chcemy tu bijatyk, prawda Merry?

Szuler uśmiechnął się i popchnął w ich stronę kupkę srebra.

– Potraktujcie to jako darmową lekcję – powiedział. – Napijesz się ze mną, Mordimer?

– Czemu nie? – odparłem, a Kostuch i bliźniacy wstali, zostawiając nas samych.

Karczmarz przyniósł wino i nim wypiłem łyk, wpierw przepłukałem usta.

– Zawsze ostrożny? – uśmiechnął się szuler.

Spojrzałem na niego i przez chwilę nie rozumiałem, co miał na myśli.

– Ach, nie – powiedziałem w końcu. – Po prostu przyzwyczajenie.

Merry pochylił się ku mnie.

– Byłeś u Rakshilela? – spytał szeptem.

– Jak zawsze, kiedy jestem w mieście – powiedziałem, nie obniżając głosu.

– Podobno proponował temu i owemu ciekawą robótkę – zaśmiał się Merry. – Ale nie ma głupich, chłopie. Wiesz, kogo już dawno nie widzieliśmy w Hezie? Wyrwalda Płowego i jego ludzi.

– A skądżeż on się tu wziął? – zmarszczyłem brwi, bo Wyrwalda widziano ostatnio w lochach barona Berga. A z tego, co wiedziałem, z owych lochów nie wychodziło się prędko. A jeśli już, to zwykle nie o własnych siłach.

Merry wzruszył ramionami.

– A co, ja wróżka jestem? W każdym razie był, a teraz go już nie ma.

– Wziął zaliczkę i się zmył – powiedziałem, bo wszyscy wiedzieli, że Płowy i jego ludzie to nie była najsolidniejsza firma.

– Chyba głupi jesteś, skoro sądzisz, że Rakshilel dał mu zaliczkę – parsknął. – Ta sprawa śmierdzi, chłopie, i radzę ci: trzymaj się z daleka od kłopotów.

– To znaczy?

– Wyjedź, Mordimer. Po prostu wyjedź.

– A więc tak – mruknąłem. – A jaka będzie cena mojej uprzejmości?

– Spytaj lepiej, jak wysokie będą koszty twojej nieuprzejmości. – Sukinsyn nawet nie starał się ukryć pogróżki w głosie.

– Lohemerr, tyle lat mnie znasz i powinieneś wiedzieć, że można mnie kupić, ale nie można zastraszyć – rzekłem z wyrzutem.

Szuler dopił wino do końca i wstał.

– Wydawało mi się, że zawsze wiedziałeś, skąd wieje wiatr, Mordimer, i zawsze spadałeś na cztery łapy. Nie pomyl się teraz.

Skinąłem mu głową.

– Dzięki za wino – powiedziałem – i nawzajem. Chciałbym tylko, żebyś wiedział jedno. Wyjeżdżam niedługo z miasta, a sprawą Rakshilela zajmę się, kiedy wrócę. Albo się nie zajmę. To będzie zależeć od wielu rzeczy, między innymi stanu moich finansów.

Oczywiście kłamałem, ale to był chyba dobry sposób, by uspokoić Lohemerra. Jeśli miał cokolwiek wspólnego z Elią Karrane, a wydawało się, że miał, to niewątpliwie powtórzy, iż Mordimer Madderdin opuszcza Hez-hezron. I nawet jeśli nie uwierzą, ziarno wątpliwości zostanie posiane.

Merry odszedł, kiwnął mi jeszcze od progu ręką, a ja chwilę posiedziałem sam przy stole i dopiłem wino. Kiedy w końcu wyszedłem, zobaczyłem, że Kostuch i bliźniacy siedzą w towarzystwie paru oberwańców przed karczmą i grają w monety. Skinąłem na nich. Niechętnie oderwali się od zabawy. Odeszliśmy na bok.

– Nic z tego nie wyszło – powiedziałem.

Kostuch skrzywił twarz i skrzywiony wyglądał jeszcze gorzej niż zwykle. Bliźniacy sposępnieli.

– Sami czegoś niby poszukamy – warknął Drugi.

– Jak sobie chcecie, ale – uniosłem palec – mam na oku coś zupełnie innego. Bądźcie tu codziennie od południa do drugiej. I żadnych awantur, bo nie będę was drugi raz wyciągał z lochów burgrabiego!

Kostuch znowu skrzywił się na przypomnienie tych chwil. Długą, krwistoczerwoną szramę, biegnącą od podbródka po prawe ucho, zawdzięczał rozgniewanemu czeladnikowi katowskiemu, który zdzielił go rozpalonym prętem. Musiałem naprawdę użyć wszystkich sposobów, by wydobyć chłopaków z lochów. Czekała ich kara za zabójstwo, gwałt i kradzież. W najlepszym przypadku powieszenie. W najgorszym, poprzedzone darciem pasów, obcięciem kończyn lub łamaniem kołem. A jednak udało mi się wyjednać skazanie ich tylko na publiczną chłostę i miesięczną pokutę. Codziennie musieli przez osiem godzin leżeć na posadzce katedry, w pokutnych worach i z ostrzyżonymi głowami. Również codziennie dostawali po pięć batów na rynku, dokąd sami musieli dopełznąć na kolanach. No, ale wreszcie cała ta szopka skończyła się, a chłopcy zdobyli niezapomniane doświadczenie życiowe. Miałem nadzieję, że potrafią wyciągnąć z niego wnioski.

Koncesja przyszła po ośmiu dniach i wierzcie mi, że sprawdziłem ją bardzo dokładnie. I pieczęć, i podpisy były autentyczne. Czerwona pieczęć z lwem i smokiem oraz zamaszysty podpis samego biskupa Hez-hezronu. Nie przypuszczałem, co prawda, aby Rakshilel posunął się do sfałszowania kościelnego dokumentu, ale strzeżonego Pan Bóg strzeże. Te osiem dni poświęciłem nie tylko na rozrywki. Zresztą co to za rozrywki w Hez-hezronie? Tanie dziwki były brudne i chore, a drogie, jak sama nazwa wskazuje: drogie. Za drogie dla biednego Mordimera, który z trudem tylko wiązał koniec z końcem. Ale słuchałem tu i ówdzie tego, czego słuchać należało i… Rakshilel miał rację: Elia robiła coś dziwnego. Merry też się nie mylił: cała sprawa śmierdziała. Ale ja miałem koncesję i dzięki temu przyszłość malowała się w jaśniejszych barwach. Pod warunkiem, że wrócę z Sarevaald. A skoro nie wrócił stamtąd ten łajdak Płowy, znaczyło, iż zadanie nie jest łatwe.

Sarevaald to ruiny zamku, dwie godziny drogi od Hez-hezronu. Zamek spłonął mniej więcej sto trzydzieści lat temu i ze trzy razy próbowano go odbudować, ale nic z tego nie wyszło. Jakiś biskup chciał nawet postawić na wzgórzu kościół, ale potem wybuchła wojna z Hadżarami i biskupa spalili, a po wojnie wszyscy mieli ważniejsze problemy. I tak ruiny twierdzy straszyły ze szczytu, wiecznie osnute mgłą i osnute również legendą. Ciągle mówiono o dzieciach, które nie wróciły spod wzgórza, chłopi przysięgali, że nocą widać światła i słychać potępieńcze wycia oraz diabelskie chichoty. Że dzieci ginęły, to nie dziwota, bo wkoło tylko bagniska i glinianki, a chłopi wiadomo: trzeźwego rzadko można spotkać. Ale okolica uznała, iż w ruinach zalęgło się Złe i nawet słali do biskupa prośby, żeby przysłał im egzorcystę albo inkwizytorów. Jakby biskup nie miał ważniejszych spraw na głowie.

Do Sarevaald wyruszyliśmy w piątkowy wieczór, tak, aby całą sobotę czekać już na miejscu. Nie kryłem naszego wyjazdu. Wręcz przeciwnie. Wyjechaliśmy przez północną bramę, a Kostuch i bliźniacy pewni byli, że zmierzamy na robotę do miasteczka Vilven, oddalonego o pół dnia drogi. Że celem jest Sarevaald powiedziałem im dopiero, kiedy mury Hezu zniknęły nam z oczu. Dlaczego wyjeżdżaliśmy przez północną bramę? Bo ruiny Sarevaald leżały właśnie na północ od miasta. Jeśli ktokolwiek nas śledził, zapewne pomyślał sobie: „patrzcie, cwany Mordimer i jego ludzie wyjeżdżają przez północną bramę. Gdyby chcieli dotrzeć do Sarevaald, wyjechaliby przez południową i cichcem okrążyli miasto”. Ale nie wydawało się, by ktokolwiek zdążał naszym śladem, a wierzcie mi, że waszego uniżonego sługę szkolono w rozpoznawaniu takich rzeczy.

Nie spieszyłem się i do Sarevaald dotarliśmy w nocy. Niebo było zachmurzone i księżyc tylko od czasu do czasu pokazywał się spod szarego welonu chmur. Ale nawet w tym świetle widać było, że zewnętrzne mury fortecy trzymają się wcale nieźle. Było więc bardziej niż pewne, że jeśli ktoś tu się zjawi, będzie musiał przejść przez bramę, a raczej przez ten wyłom, który po bramie pozostał.

Znaleźliśmy sobie bezpieczne miejsce i poszliśmy spać, wystawiając trzygodzinne warty. W sobotę rano poszperaliśmy trochę w ruinach i Kostuch znalazł zardzewiałą siekierę. Takie to i tajemnicze miejsce. Ale daleki byłem od lekceważenia zadania. W końcu Rakshilel posłał tu już trzy grupy ludzi i nikt nie wrócił. A to o czymś świadczyło. Do nocy pokrzepialiśmy się niezłym winkiem, którego Kostuch przydygał cały bukłak. Nie widzę powodów, dla których chłopcy nie mieliby pić przed akcją. Są wystarczająco doświadczeni, by wiedzieć, że jeżeli się upiją i zawalą coś, mogą zginąć. Jeśli nie zabije ich wróg, zrobię to ja sam. Własnoręcznie, i tak, aby dać dobry przykład innym spragnionym nierozważnych rozrywek. Ale zarówno bliźniacy, jak i Kostuch mają naprawdę mocne głowy. Sam widziałem, jak Kostuch opróżnił kiedyś jednym tchem pięciolitrową beczułkę mocnego, słodkiego wina i nawet powieka mu nie drgnęła. Potem tylko porzygał się z nadmiaru słodyczy i zaciukał człowieka, który ośmielił się wtedy roześmiać. A następnie dwóch przyjaciół tegoż człowieka, którzy poczuli się urażeni takim potraktowaniem kompana.

Nagle Drugi, który teoretycznie stał na warcie (a w praktyce co chwila przybiegał do nas, aby łyknąć wina), huknął jak puchacz. Zerwaliśmy się i przy warowali wśród załomów. Do ruin, po trakcie, powoli pełzły światełka.

– Idą – szepnął Pierwszy.

– Ano idą – Kostuch wyciągnął z pochwy szablę.

Śmieszną miał szablę Kostuch. W najszerszym miejscu szeroką na dłoń, ale ostrą niczym brzytwa. Rozcinała żelazną sztabę, jakby to było spróchniałe drewno. Kiedyś Kostuchowi dawano za nią wioskę, ale nie sprzedał i wolał przymierać głodem. Miał charakterek ten mój Kostuch i, między innymi, za to go lubiłem.

Światełka zbliżyły się i usłyszeliśmy szmer głosów, a potem zobaczyliśmy ludzi z pochodniami. Było ich siedmioro, sześciu mężczyzn i jedna kobieta, jeżeli w tych ciemnościach mogłem dobrze poznać. Mężczyźni, ten z przodu i ten na końcu nieśli pochodnie. Dwóch innych dźwigało sporej wielkości tobół. Konie musieli zostawić na dole i przez chwilę żałowałem, iż nie posłałem kogoś do podnóża góry, żeby załatwił straż i zabrał wierzchowce. Zawsze byłby dodatkowy zarobek. Zwłaszcza, że nie wierzyłem, aby Elia Karrane dosiadała byle jakiej szkapy.

Przybysze zachowywali się tak, jakby Sarevaald było najbezpieczniejszym miejscem na świecie. Żartowali i śmiali się, ktoś klął zajadle, bo rozbił sobie nogę o wystający kamień, ktoś przechylał flaszę i pił z głośnym gulgotem. Czekaliśmy z napięciem, gdzie się skierują. Przecież musiało tu być jakieś przemyślnie ukryte wejście, którego nie zauważyliśmy. No i było. Jeden z mężczyzn, wręcz olbrzym, zaparł się i przesunął na bok głaz. Pod spodem była żelazna płyta z lekko zardzewiałym uchwytem. Widziałem wszystko dobrze, gdyż staliśmy dosłownie kilkanaście kroków od nich, na resztkach po krużganku, mniej więcej trzy metry nad dziedzińcem. Teraz też upewniłem się, że kobietą była Elia Karrane. Trzeba przyznać: śliczna bestyjka! Miała długie, jasne włosy, wysoko upięte na czubku głowy i drapieżną twarz o małym nosku i wielkich, szmaragdowych oczach. Lampa niesiona przez jednego z mężczyzn dokładnie ją oświetlała i nie dziwiłem się już, że nawet Rakshilel mógł się zakochać w tej kobiecie. Być może sam bym się w niej zakochał, gdyby nie fakt, że chciałem ją doprowadzić do zguby. Żadnego z towarzyszy Elii nie widziałem nigdy przedtem, choć, szczerze mówiąc, co do jednego miałem pewne wątpliwości, gdyż stał cały czas poza blaskiem pochodni.

Olbrzym uniósł metalową płytę i wszyscy zeszli po schodach w ciemność. On sam zamknął za nimi przejście i znów, stękając, przesunął głaz na właściwe miejsce. Potem usiadł wygodnie, oparł się o ścianę, nabił fajkę i leniwie pykał z niej, patrząc w niebo. Kostuch spojrzał na mnie pytająco.

– Żywcem – tchnąłem mu prosto w ucho.

Skinął tylko głową i cichutko się wycofaliśmy. Wróciliśmy na dziedziniec i przywarowali niedaleko. Kiedy dałem znak, skoczyliśmy wszyscy czterej, ale ten olbrzym był wyjątkowo szybki. Zerwał się, wyciągając zza cholewy sztylet tak długi, że każdemu z bliźniaków mógłby służyć za miecz. Kostuch mało nie oberwał. Ledwo zdążył uchylić się i przetoczyć po ziemi. Olbrzym znalazł się tuż koło mnie i wtedy sypnąłem mu w oczy shersken. Zawył i podniósł ręce do twarzy. Pierwszy trzasnął go pałką w podbrzusze, a Drugi pchnął w grdykę. I było po wszystkim. Potem związali mu dłonie na plecach i nogi w kostkach, przeciągnęli linę pomiędzy więzami i olbrzym leżał na brzuchu jak wielka, toporna kołyska. Był bezradny niczym ślimak. Skrzesaliśmy ognia i w świetle latarni przyjrzałem mu się. Miał szeroką, pozbawioną wyrazu, bezwłosą twarz bez lewego nozdrza i ogromną, siną bliznę biegnącą dokładnie pośrodku nosa.

– Ślicznotek – powiedziałem.

Byłem zadowolony, bo chłopcy uwinęli się sprawnie i szybko. Ciekawe, co prawda, jakby im się powiodło, gdyby wasz uniżony sługa nie rzucił shersken, ale cóż… nie należało ryzykować. W każdym razie shersken zrobił swoje, bo olbrzym miał zamknięte oczy i napuchnięte powieki, spod których ciurkiem leciały łzy. Ha, na shersken nie ma silnego! Możesz sobie, człowieku, mieć dwa metry wzrostu i dwieście kilo żywej wagi, a jak dziecko rzuci ci shersken w ślepia, to będziesz tylko myślał, aby doczołgać się do najbliższej kałuży. A jeśli jesteś na tyle głupi i zaczniesz trzeć oczy, to w większości wypadków twoje własne palce trące powieki będą ostatnią rzeczą na świecie, jaką dojrzysz.

Nasz więzień nie mógł trzeć oczu, bo dłonie miał związane na plecach, ale wiedziałem, że tylko siłą woli powstrzymuje się, by nie zacząć wrzeszczeć ze strachu i bólu. Wyjąłem manierkę i wylałem wodę do wnętrza stulonej dłoni. Przytrzymałem olbrzymowi głowę i opłukałem mu twarz. Musiał poczuć, że to pomaga, bo przestał się rzucać. Dzięki temu spokojnie zużyłem drugą garść wody i dokładnie spłukałem mu oczy. W końcu nie chciałem, aby myślał o strasznym, piekącym bólu, tylko, aby grzecznie odpowiadał na pytania. Ale Kostuch uznał, iż jestem zbyt miłosierny, więc z całej siły kopnął leżącego podkutym butem w żebra. Chrupnęło.

– Oj, Kostuch – powiedziałem, ale nawet się nie zezłościłem.

Wiedziałem, że Kostuch jest wściekły, gdyż olbrzym o mało go nie zaskoczył. Nikt chyba nie mógł się spodziewać, że przy tym wzroście i przy tej wadze będzie taki szybki. No, ale w końcu przyjaciele Elii nie byli chyba na tyle głupi, by pozwolić, aby ich silnorękim został pierwszy lepszy zabijaka z ulicy.

– Skąd jesteś, chłopcze? – zapytałem.

Olbrzym zaklął coś w odpowiedzi. Bardzo niegrzeczna reakcja, zważywszy fakt, że przed momentem wymyłem mu shersken z oczu. Drugi wsadził więźniowi w usta kawał szmaty, a Kostuch usiadł mu na plecach i złamał mały palec u lewej dłoni. Potem złamał mu palce serdeczny, środkowy i wskazujący. Za każdym razem słychać było chrupnięcie, stęknięcie dobiegające spod szmaty, a oczy olbrzyma robiły się jak spodki. Drugi nachylił się, przyłożył palec do warg, nakazując więźniowi ciszę i wyjął spomiędzy jego zębów szmatę. Olbrzym sapał boleśnie, a gęsta ślina spływała z kącików jego ust.

– Na moje pytania odpowiada się natychmiast – powiedziałem łagodnie. – Bowiem jak mówi Pismo: „nie ma nic zakrytego, co by nie miało być wyjawione, ani nic tajemnego, o czym nie miano by się dowiedzieć”. Tak więc powtórzę: skąd jesteś, chłopcze?

– Z Tirianu – stęknął.

Tirianonnag, potocznie nazywany Tirianem (zabijcie mnie, ale nie wiem skąd ta barbarzyńska nazwa pochodziła), był niewielkim, choć dość zamożnym miasteczkiem przy samej granicy marchii. Z tego, co wiedziałem, można tam było zarobić niezłe pieniądze na ochronie kupieckich statków, które żeglowały w dość niebezpieczne rejony w górę rzeki. Ale ten biedny głupek myślał, że zrobi karierę w Hez-hezronie. I kariera ta miała się zakończyć właśnie tutaj, w ruinach fortecy Sarevaald. Kiepskie miejsce na śmierć, ale z drugiej strony, jakie miejsce jest dobre, by umierać? O tym, że musi umrzeć, wiedzieliśmy wszyscy. Pytanie tylko brzmiało, czy będzie to śmierć łagodna i w miarę bezbolesna, czy też nasz zabijaka trafi pod piekielne bramy, wyjąc z bólu i poszatkowany na kawałeczki.

– Gdzie oni poszli? – spytałem.

Więzień nie odezwał się ani słowem, więc uprzejmie odczekałem chwilę. Potem Pierwszy kopnął go prosto w usta, tak żeby zadławił się krwią i własnym zębami. Przy okazji złamał mu nos.

– Gdzie oni poszli? Co tam jest? – powtórzyłem grzecznie.

– Nie wiem – wyjęczał, plując czerwienią – nie wiem, błagam. Ja tylko pilnuję. Oni w południe wrócą. Mają pieniądze… mnóstwo pieniędzy… Błagam, nie zabijajcie mnie, będę wam służył jak pies, błagam…

Kiedy patrzyłem na niego, widziałem, że nie jest już wielkim, silnym zabijaką, ale skrzywdzonym chłopcem pragnącym, by wreszcie przestano go bić. Lubiłem, kiedy w ludziach zachodziła taka przemiana, i choć miałem okazję ją widzieć nader często, to nieodmiennie odczuwałem satysfakcję, iż właśnie ja stałem się przyczyną stosownego przepoczwarzenia.

Kostuch spojrzał na mnie, a ja zastanawiałem się moment. W zasadzie zwykle wiem, kiedy człowiek kłamie. Ten zdawał się mówić prawdę. Kostuch miał, co prawda, wyraźną ochotę na chwilę zabawy, ale po pierwsze nie mieliśmy czasu, a po drugie nie lubię zbędnego okrucieństwa. A Kostuch pracował niegdyś na prowincji jako czeladnik jednego z tamtejszych mistrzów. Nauczył się paru sztuczek i polubił je robić. Zawsze twierdziłem, iż kaci i ich uczniowie zbędnym okrucieństwem maskują braki w Sztuce. Przecież nie chodzi o to, by ofierze zadawać cierpienie, często nawet nie o to, by wydobyć odpowiednie zeznania, lecz o to, by wywołać skruchę. By zbolały i skruszony przestępca padł w ramiona swemu inkwizytorowi i szlochając w głos, przyznawał się do winy, całym sercem kochając tego, kto zadał mu radosny ból i naprowadził na ścieżkę wiary. Oczywiście w tym wypadku skrucha i miłość nie były konieczne. Nam chodziło o zeznania. Szybki i rzetelny raport. Jeśli, oczywiście, taki da się pozyskać. Okazało się, że olbrzym niewiele wie, ale nie była to przecież kwestia braku dobrej woli, prawda? Dlaczego więc miał cierpieć?

Spojrzałem na Kostucha i pokręciłem odmownie głową. Potem uklęknąłem olbrzymowi na plecach i poderwałem mu głowę do góry. Trzasnęło. Szybka, bezbolesna śmierć. Kostuch był wyraźnie niezadowolony.

– „Jeśli nawet zniszczeje nasz przybytek doczesnego zamieszkania, będziemy mieli mieszkanie od Boga, dom nie ręką uczyniony, lecz wiecznie trwały w niebie” – zacytowałem Pismo, patrząc na zwłoki. Nie przypuszczałem, co prawda, by nasz gigant wylądował u niebieskich bram, ale cóż: zawsze trzeba mieć nadzieję.

Bliźniacy stoczyli ciało olbrzyma w dół zbocza i ugrzęzło ono gdzieś w gęstych krzakach. Nieprędko ktoś je znajdzie. Zadumałem się przez chwilę nad marnością ludzkiego życia… Ech!

Głaz zakrywający wejście do lochów był naprawdę ciężki. Ledwo we czterech daliśmy radę, aby go przesunąć. Kiedy mieliśmy schodzić, Pierwszy nagle się zatrzymał.

– A jak ktoś go, prawda, przesunie z powrotem? – spytał.

– A kto tu może przyjść? – wzruszyłem ramionami. – I kto będzie miał taką parę w łapie? Zresztą jestem pewien, że musi być drugie wyjście. Nie wierzyliby temu człowiekowi na tyle, aby oddać życie w jego ręce.

– Hh, kuhwa – warknął Kostuch, bo potknął się na schodach i o mało co, a zleciałby na sam dół.

Schody były kręte, długie i strome. Skończyły się tak nagle, iż Pierwszy wpadł na ścianę.

– Koniec – powiedział, przyświecając tu i tam latarnią. – A, prawda, jest – mruknął po chwili i sięgnął do przerdzewiałej dźwigni tuż przy podłodze.

– Zostaw – syknąłem.

Odskoczył jak oparzony.

– Pułapka? – zapytał.

– A czort go wie – odparłem, chociaż byłem prawie pewien, że to pułapka. Ja bym przynajmniej tak zrobił.

Zaczęliśmy uważnie przyglądać się ścianom. Cóż, w końcu zginęli tu ludzie i coś musiało ich zabić. Dlaczego nie miała to być na przykład pułapka na samym początku wędrówki? Kostuch dokładnie ostukiwał mur knykciami, potem uśmiechnął się i ostrożnie wyjął jedną z cegieł. Nisza była bardzo głęboka i zwężała się tak, że nie sposób było dojrzeć, co kryje się dalej. Kostuch wziął ode mnie kij i wsadził go do środka. Pchnął, kiedy napotkał opór. Coś zgrzytnęło przeraźliwie i mur po lewej stronie przesunął się, odsłaniając wąski, niski korytarz.

– No cóż, chyba naprzód – powiedziałem, ale cała sprawa przestała mi się podobać.

Oczywiście, jeżeli można powiedzieć, że kiedykolwiek mi się podobała. Sto pięćdziesiąt koron nie było znowu tak wielką sumą za narażanie życia. Poza tym, kiedy zajrzałem w korytarz odsłonięty przez Kostucha, zdałem sobie sprawę, że wesołe towarzystwo Elii z całą pewnością tędy nie szło. Tunel był niziuteńki, o ciągle zniżającym się stropie, a ściany mokre od wilgoci. W dodatku z wnętrza dochodził koszmarny smród, zgnilizny, tak jakby korytarz od wielu lat nie był wietrzony. Nie wyobrażałem sobie Elii Karrane brnącej na czworakach w tych ciemnościach i szorującej po brudnym stropie pięknymi i doskonale ułożonymi włosami. Powiedziałem o tym chłopakom, a oni przez chwilę milczeli, zastanawiając się nad moimi słowami. Myślenie nigdy nie należało do ich najmocniejszych stron, ale teraz wolałem nie podejmować decyzji samodzielnie.

Dałem im trochę czasu, a sam z lampą przy murze, dokładnie badałem kamień po kamieniu. I wreszcie zobaczyłem, co zobaczyć chciałem. Malutkie wgłębienie. Powiedzmy: dziurkę od klucza. Tyle, że dziurkę wymagającą bardzo specyficznego klucza. Może pierścienia, może amuletu, może w dodatku potraktowanego zaklęciami. Ta droga z całą pewnością była dla nas zamknięta. Oczywiście mogłem wykorzystać specjalne zdolności Pierwszego, ale potem nie nadawałby się już do dalszej podróży. A przecież niespodzianek mogło czekać na nas więcej. Czy w takim razie mieliśmy spróbować drogi tym niskim, obrzydliwym tunelem? Podróży w całkowitą ciemność? Co za problem przyszykować właśnie tam pułapki? Inna rzecz, że znając dawnych budowniczych, sądziłem, że tunel jest po prostu zapasową drogą przygotowaną na wypadek, gdyby osoba korzystająca z przejścia zapomniała lub zgubiła klucz. Wtedy tunel mógł być niewygodny, ale na pewno nie był zabezpieczony pułapkami. Trudno przecież pomyśleć, aby właściciel podziemi miał w mozole pokonywać wszelkie przeszkody, jakie przyszykowali wynajęci przez niego budowniczowie.

– Dobra, idziemy – zadecydowałem, bo moi towarzysze nadal tylko tępo wgapiali się w ciemność.

Kostuch musiał iść prawie na czworakach, żeby nie szorować łbem po sklepieniu, ale widziałem, jak bardzo ostrożnie posuwa się naprzód. Cóż, wiedział, że jeśli przyjdzie co do czego, oberwie mu się pierwszemu. W końcu jednak korytarz zakończył się ślepo. Wystarczyło jednak tylko mocno się zaprzeć, aby puściły sekretne drzwiczki. Znaleźliśmy się w obszernej sali. Jeśli mogłem cokolwiek wydedukować, właśnie do niej dotarlibyśmy, korzystając z magicznego klucza. Czyli, krótko mówiąc: miałem rację. Skorzystaliśmy z zapomnianej, zapasowej drogi. Przy jednej ze ścian zobaczyłem przerdzewiałe żelazne obręcze, przysiągłbym też, że gdzieniegdzie, ledwo widoczne, pojawiły się rude zacieki.

– Katownia? – spytałem Kostucha.

Kostuch przez chwilę wsłuchiwał się w mowę ścian. Może nie za mądrze wygląda ten mój Kostuch, ale ma swoje specjalne uzdolnienia. Ma genialną pamięć, a poza tym potrafi odczytać uczucia, emocje, myśli i słowa zaklęte w ścianach. Nie, nic specjalnego. Nie wejdzie do pokoju i nie zrelacjonuje rozmowy, która toczyła się w nim tydzień temu. Ale powie na przykład, czy zrujnowany dom był niegdyś karczmą, czy zamtuzem.

– Tak, chyba tak – odparł tym razem niepewnie. – Czuję tu dużo bólu, Mordimer, ale to było bardzo dawno temu.

Bliźniacy stanęli przed potężnymi stalowymi drzwiami. Lśniącymi, jakby nie ruszył ich upływ lat. Drzwi jak drzwi, tyle że nie było żadnej klamki ani zamka, ani rygla. Metalowa płyta wbudowana w ścianę. Kostuch ostrożnie dotknął metalu dłonią.

– Kto nie boi się śmierci? – spytał głos dobiegający zewsząd i znikąd.

Bliźniacy rozejrzeli się nerwowo i obnażyli sztylety.

– Umarli – odpowiedziałem, bo zagadka była prosta, a znajdowanie odpowiedzi na tego typu pytania było częścią mojej edukacji.

Niemniej sprawa przybierała poważny obrót. Jeśli podziemia były zabezpieczone nekromantycznymi zaklęciami, to była tu robota dla oddziału inkwizytorów, a nie dla biednego Mordimera Madderdina, który dopiero co otrzymał koncesję i miał zamiar po prostu zarobić kilka groszy na bochenek chleba i kubeczek wody.

– A więc wejdź do umarłych – powiedział głos i stalowa płyta bezszelestnie zniknęła w murze.

– Ja chromolę – mruknął Pierwszy. – Zmywamy się, brat?

– Ja ci się zmyję – powiedziałem, nie patrząc nawet na niego.

Drugi potrząsnął głową przecząco, a jego brat wzruszył ramionami.

– Tak tylko, prawda, pytałem – odparł.

Weszliśmy w korytarz, a przejście zamknęło się za nami równie bezszelestnie jak otwarło. Znaleźliśmy się przed następną metalową płytą i Kostuch znów dotknął jej dłonią.

– Kto umiera o świcie? – spytał ten sam głos.

– Sen – odpowiedziałem natychmiast, bo nie wiedziałem, jaka jest tolerancja zaklęcia.

Przeszkoda zniknęła tak samo jak pierwsza.

– Co będzie, jak nie zgadniesz? – zaniepokoił się Pierwszy.

– Na przykład zgniatarka – odparł Kostuch i zaśmiał się głupio.

Pokiwałem głową. Tak, to było bardzo prawdopodobne. Ale były rzeczy gorsze od mechanicznych pułapek i ja zacząłem je właśnie wyczuwać. Wbrew sobie zadrżałem, a cieniutki strumyczek zimnego potu spłynął mi po kręgosłupie aż do krzyża.

– A dlaczego, niby, nie odpowiedziałeś: noc? – zapytał Drugi.

– Strzelałem – wzruszyłem ramionami i uśmiechnąłem się, choć wcale nie było mi do śmiechu.

– Kto gryzie, choć nie ma kłów? – spytał głos przy trzeciej płycie.

– Sumienie – powiedziałem bez wahania i właściwie byłem trochę zawiedziony łatwością zagadek.

Ale wiedziałem też, że przeciętny człowiek już dawno by nie żył. Znaleźliśmy się przed schodami. Bliźniacy śmiali się głupawo i poklepywali mnie po ramionach.

– Słuchajcie, idioci – osadziłem ich. – Płowy też tędy przeszedł, a więc prawdziwe kłopoty są dopiero przed nami.

– Dlaczego niby przeszedł?

Mój, Boże. Z kim ja pracuję? – pomyślałem.

– Bo nie było trupów. Ani nawet kości, gamoniu! – odparłem.

Faktem jest, że dobra passa Płowego zaskoczyła mnie. Przeszedł tunelem i odpowiedział na zagadki. Wierzyć mi się nie chciało, że jego wymacerowany gorzałą móżdżek mógł wznieść się na tak wysokie szczyty abstrakcji.

I kiedy tak sobie rozmyślałem nad losem Płowego, zobaczyliśmy na schodach cień. Odskoczyliśmy do tyłu, wszyscy przygotowani do walki, ale cień chwiał się spokojnie, jakby w rytm jakiejś tylko przez niego słyszanej muzyki.

– Po co wchodzicie w Mrok? – zaśpiewał. – Idźcie do światła, o dzieci Dnia. Zostawcie Noc tym, co umarli.

W śpiewie było coś tak przejmującego i żałosnego, że chciało mi się wyć. Pomyślałem o łące nad brzegiem rzeki i dziewczynie zbierającej niezapominajki, o soczystym smaku źdźbeł trawy rozgniatanych w zębach. O słońcu i szumie wody, i o błękitnym niebie. I o domku z czerwonymi dachówkami, stojącym w ogrodzie pełnym upojnie pachnących, obsypanych białym kwieciem lip. I wtedy jedna ze ścian otworzyła się. A tam, za nią, była i rzeka, i niezapominajki, i dziewczyna, i niebo, i słońce. Tam było miejsce, o którym marzyłem przez całe życie, więc bez wahania ruszyłem w jego stronę.

Drugi zbił mnie z nóg i strzelił kułakiem w żołądek. Upadłem i obrzygałem sobie kaftan. Kiedy uniosłem głowę, zobaczyłem, że moim stopom zabrakło może jednego kroku do wyrwy w ziemi. A na dole tkwiły solidne, zaostrzone pale. Na palach dostrzegliśmy ciało mężczyzny w kolczudze. Hełm spadł mu z głowy i odsłonił burzę szarożółtych włosów.

– Oto i Płowy – powiedział Pierwszy.

– Co tam zobaczyłeś, Mordimer? – zapytał Drugi, bardzo zadowolony z siebie, bo nieczęsto zdarzało mu się wyciągać mnie z opresji.

– Posikałbyś się ze śmiechu – mruknąłem. – Bardziej jestem ciekaw, co zobaczył nasz przyjaciel Płowy.

Cień chwiał się jeszcze przez chwilę, jakby w oczekiwaniu na to, że ktoś jednak skusi się tworzonymi przez niego zwidami, ale potem zniknął ze schodów.

– Do cholery, w co myśmy wdepnęli? – szepnął Drugi.

Starannie ścierałem z kaftana wymiociny. Trzeba przyznać, że cholerny bliźniak przygrzał mi bez pardonu.

– W gówno – odparłem i po raz kolejny w tych lochach poczułem strach. – W nieliche gówno, mały.

– Wyprowadzisz nas stąd Mordimer, prawda? – Pierwszy miał oczy jak spodki. – Ja jeszcze nie chcę umierać! Proszę cię, Mordimer!

Kostuch chwycił go za ramiona i stuknął jego łbem o ścianę. Nie za mocno, ale na tyle, żeby bliźniak oprzytomniał. Coś tu musiało być, coś, co wzbudziło w Pierwszym tak paniczny strach. To samo, co pokazało mi łąkę i dziewczynę. Bo Pierwszy nie jest strachliwy. Zawsze był ostrożny, ale nie panikował. A tu zachowywał się jak dziewica przed pierwszym rżniątkiem.

– A co, chciałbyś żyć wiecznie? – zaśmiałem się, patrząc mu w oczy. – Nie w naszym zawodzie, bliźniak! Idziemy – rozkazałem i wszedłem na schody.

Stopnie były lepkie, tak lepkie, że idąc, z trudem odklejałem podeszwy. Obrzydlistwo.

– No co je, no? – usłyszałem z tyłu głos Drugiego.

– Spokojnie, chłopcy – powiedziałem, stając na szczycie schodów i spojrzałem wokół. – Do wyboru, do koloru – dodałem, gdyż dalej prowadziły cztery korytarze.

Usiadłem na kamieniach.

– Chwila odpoczynku – zarządziłem i łyknąłem z bukłaka, a potem podałem go chłopakom.

Kostuch zaklął, bo pił ostatni i nie za wiele dla niego zostało. Rzucił pusty bukłak za siebie, a naczynie odbiło się z hukiem od schodów. Ależ echo niosło w tych ścianach! Wyobraziłem sobie teraz, że Elia Karrane i jej towarzysze obserwują nas z zainteresowaniem i obstawiają zakłady, jak daleko dojdziemy. Czy to możliwe, że byliśmy tylko pionkami poruszającymi się po pełnej pułapek szachownicy? Raczej nie, po prostu mam zbyt wybujałą wyobraźnię. Ale może to i dobrze, bo ludzie pozbawieni wyobraźni bawią teraz w tym samym miejscu, co Wyrwald Płowy i jego druhowie.

– Pójdziemy na północ – stwierdził Kostuch, a ja nie zamierzałem się z nim sprzeczać.

Kostuch wie, co mówi, ale jak dla mnie, północny korytarz wyglądał paskudnie. Ściany miał wyłożone krwistoczerwoną cegłą. A w dodatku coś się w nim ruszało. Tak drgało, jak rozgrzane powietrze nad ogniskiem. Ale poszliśmy. Mur zdawał się falować, ściskać i rozszerzać, jakby leniwie się zastanawiał, czy nas zgnieść, czy też jeszcze poczekać. Korytarz wił się to tu, to tam, zakręcał pod jakimiś niespodziewanymi kątami, oplatał sam siebie.

– Na pewno myślałeś o tej drodze? – spytałem Kostucha, ale on nie raczył nawet odpowiedzieć.

A zaraz potem poczułem umarłych. Kiedyś, kiedy byłem jeszcze dzieckiem, myślałem, że każdy człowiek ich czuje, bo ten zapach jest tak przenikliwy, tak ostry, aż do bólu. Ale potem się okazało, iż większość ludzi nie ma pojęcia, o czym mówię. Umarli tu byli, wiedziałem o tym, że czają się dosłownie krok od nas. Zacząłem więc modlić się do mojego Anioła Stróża i miałem nadzieję, że raczy słuchać tej modlitwy. Rzecz jasna, mogło się zdarzyć, iż Anioł Stróż wysłucha modlitwy, ale okaże się gorszy niż niebezpieczeństwo przed nami. Mógł uznać, że lekceważę go, wzywając w tak błahej sprawie, a Anioły nade wszystko nie znosiły lekceważenia. Wierzcie mi, że zagniewany Anioł jest gorszy niż wasze najstraszniejsze koszmary. A niezbadane są ścieżki, którymi podążają umysły Aniołów.

Zobaczyłem białą jak płótno twarz Pierwszego. On wiedział, kiedy zaczynam się modlić do Anioła i wiedział, jakie mogą być konsekwencje tej modlitwy. Ale z umarłymi nie mogliśmy się mierzyć sami. Nie tutaj i nie teraz. Nie bez świętych relikwii, błogosławieństw i czystości serca. A widzicie, o czystość serca u niektórych z nas było dość trudno… Jednak zapach jakby zelżał. Umarli wahali się. Modlitwa nie odstraszała ich, ale wiedzieli, że mogą mieć do czynienia z moim Aniołem. A to byłoby dla nich najstraszniejsze ze wszystkiego. Posłałby ich na samo dno piekielnych czeluści, gdzie smętne półbytowanie na ziemi wydawałoby się istnym rajem. Skąd umarli mogli wiedzieć, że mój Anioł nie jest zbyt chętny do pomocy? Przypuszczałem po cichu, że mógł być z Niego taki sam sukinsyn, jak i ze mnie, i starałem się nie nadużywać Jego cierpliwości.

Zagłębiłem się w modlitwie. Słowa płynęły ze mnie jak jasna, przejrzysta struga. Wyobrażałem sobie, że tak musiał się modlić nasz Pan, zanim nie zszedł z Krzyża i nie pokarał grzeszników mieczem i cierpieniem. W końcu poczułem, że umarli odchodzą. Zrezygnowali z polowania i tylko jeszcze przez chwilę wirowały mi w mózgu ich ból i tęsknota za utraconym życiem.

Nigdy nie miałem pojęcia, kim mogą być umarli i dlaczego nie zaznali szczęścia niebios lub ogni piekielnych czeluści, tylko włóczą się po ziemi. Nie raz i nie dwa czytałem spory teologów na ten temat, ale żadne wyjaśnienie nie przemawiało mi do wyobraźni. Zresztą my – inkwizytorzy – nie byliśmy od myślenia. W końcu jesteśmy ludźmi czynu i innym pozostawiamy szansę, aby w teorii udowadniali zasadność tych właśnie czynów. W każdym razie przeciwko umarłym nie było skutecznej obrony. Chyba, że szło się przeciw nim z orężem relikwii i błogosławieństw, ale i to nie zawsze skutkowało. Całe szczęście, że umarli trzymali się tylko miejsc zapomnianych przez Boga i ludzi, takich jak Sarevaald. Nigdy nie widywano ich tam, gdzie mogli być łatwo dostrzeżeni. Może ta samotność właśnie dawała im siłę? Któż może wiedzieć?

Kiedy poczułem umarłych, zrozumiałem już właściwie wszystko. Domyśliłem się, czemu piękna Elia i jej towarzysze schodzą do lochów Sarevaald, wiedziałem z prawie stuprocentową pewnością co nieśli w ciężkim tobole. I przyznam wam, że wszelkie wyrzuty sumienia, jakie mógł mieć wasz uniżony sługa, wyparowały w okamgnieniu. Teraz już wiedziałem, że połączę przyjemność zarobienia pieniędzy Rakshilela z obowiązkiem inkwizytora. To była pocieszająca myśl, bo odczuwałem jednak niesmak, służąc tępemu rzeźnikowi o napchanej złotem kabzie. Taki już jest nasz świat, w którym ludzie szlachetni, uczciwi i kierujący się porywami serca (że przez skromność zamilczę, o kim myślę) cierpią biedę, a różni obwiesie, oszuści i obłudnicy opływają we wszelkie dostatki. Ale mogły mnie jedynie pocieszać słowa Pisma, które mówią, że „łatwiej wielbłądowi jest przejść przez ucho igielne, niźli bogatemu wejść do Królestwa Niebieskiego”

– Jesteśmy prawie na miejscu – obwieścił Kostuch ponuro. – Gdzieś tu są wszyscy… – zamilkł na chwilę – niedaleko nas – dodał.

– Ha – Pierwszy odetchnął z ulgą.

Wiedziałem, iż pocieszająca jest dla niego myśl, że za chwilę będzie miał do czynienia z ludźmi. Z konkretnymi postaciami z krwi i kości, które można potraktować mieczem lub sztyletem, połamać im kości lub odrąbać głowy. Nie chciałem go wyprowadzać z błędu, gdyż ja wiedziałem, że za tymi ścianami możemy spotkać nie tylko ludzi. Ale cóż było robić? Musieliśmy iść dalej, skoro w ogóle weszliśmy na tę drogę.

– Sprawdź – rozkazałem Pierwszemu.

Pierwszy przylgnął do muru i rozpostarł ręce. Wyglądał, jakby go ukrzyżowali na ścianie. Wpadł w trans i nagle oczy zapadły mu się, pozostawiając same białka. Mruczał coś cicho do samego siebie, palce wbijał w mur tak silnie, że zaczęły krwawić, a z ust ciekła mu ślina zmieszana z krwią. W końcu opadł na ziemię niczym stary łachman.

– Widziałem – wyszeptał z trudem. – Jak się tu przebijemy… – urwał i zachłysnął się powietrzem.

– No! – ponagliłem go.

– Będziemy w ich sali… na górze.

Mieliśmy ze sobą oskard, ale trudno sobie wyobrazić, aby nikt nie usłyszał, że wyrąbujemy korytarz przez ten gruby, stary mur. Mogliśmy też iść dalej, tak jak prowadził tunel, ale głowę bym dał, że ukryto w nim jeszcze jakieś niespodzianki. No, i umarli drugi raz mogą się nie przestraszyć. W końcu, jak do tej pory mieliśmy więcej szczęścia niż rozumu. Elia i jej towarzysze z całą pewnością poszli korytarzem prowadzącym w dół, ale oni byli chronieni od zła, które czaiło się w tych murach. Tymczasem my mogliśmy w każdej chwili zostać zaatakowani. A zaręczam wam, że nie chcielibyście nawet wiedzieć, jak wygląda atak umarłych. Tak więc Drugi musiał nam zrobić tunel i powiedziałem mu o tym.

– Proszę – jęknął – tylko nie to. Mordimer, proszę cię, przyjacielu.

Mój Boże, na jakie czułości mu się zebrało! „Przyjacielu”? Nie, bliźniak, nie jesteśmy przyjaciółmi, a nawet gdybyśmy nimi byli, wydałbym ci ten sam rozkaz. Chociaż doskonale wiedziałem, że Drugi może zginąć. Owszem, miał w sobie pewną moc, ale ogranicznikiem dla każdego, kto mocą dysponuje, jest fakt, iż każde jej użycie może go zabić. No, przynajmniej użycie mocy o tak wielkim natężeniu. A ja Drugiemu kazałem sięgnąć do samych rezerw ciała i umysłu. Do samego jądra, sedna i centrum.

– Zaczynaj – rozkazałem chłodno.

Jeśli Drugi umrze, zastąpi go Pierwszy. Miał mniej mocy niż brat, ale może da radę. A jeśli nie da, to na pohybel nam wszystkim! W końcu spytałem ich przed chwilą, czy chcieliby żyć wiecznie…

Pierwszy wsadził bratu w usta jakąś szmatę i przewiązał ją sznurem. Wiedzieliśmy jak to boli, a przecież nikt nie chciał, by krzyk Drugiego poruszył wszystkie kamienie w tych lochach. Odwróciłem się. Widziałem już raz, jak Drugi robi tunel i miałem dość tego widoku na całe życie. Te oczy wypełnione bólem i szalone. Krew i śluz wypływające z ust, nosa i uszu… Obiecałem sobie, że dam mu większą działkę niż innym. Należy mu się. Jeśli stąd wyjdziemy, rzecz jasna, a to wcale nie było pewne.

Usłyszałem stłumione wycie i wiedziałem, że Drugi zaczął. Knebel dobrze tłumił krzyk, ale w tym zduszonym, gardłowym wyciu było tyle cierpienia, że nie wiem, czy kiedykolwiek w życiu spotkałem się z podobną męką. Nie jestem świętym i nie raz widziałem tortury, nie raz też torturowałem sam, ale nawet człowiek, któremu laliśmy na jądra płynną siarkę, nie cierpiał tak strasznie. W dodatku ja czułem jego ból. Nie tylko słyszałem. On świdrował gdzieś w głębi mojej głowy, pojawiał się w wybuchach oślepiających kolorów, żgał najczulsze obszary mózgu igłami o rozpalonych ostrzach. Zagryzłem wargi do krwi, aby nie zacząć krzyczeć samemu. Tego by jeszcze brakowało, gdybym to ja nie umiał zapanować nad swymi odczuciami!

W końcu Drugi zemdlał i jego ból jeszcze tylko przez chwilę wibrował mi pod czaszką. Odwróciłem się i spojrzałem. Bliźniak leżał na ziemi, a jego brat – pochylony nad nim – zraszał mu twarz wodą z manierki. Drugi wyglądał strasznie. Jego twarz była alabastrowo biała, a niebieskie węzły żył pulsowały pod skórą, jakby były wielkimi, ożywionymi dziwną siłą glistami, chcącymi wydostać się na zewnątrz. Na domiar złego Drugi, mimo omdlenia, miał otwarte oczy i teraz z ich kącików spływała krew. Dawniej jego twarz wydawała się pucułowata, teraz kości policzków zdawały się przebijać napiętą i cieniutką jak pergamin skórę. Ale tunel wykopał uczciwy. Wysoki na metr i szeroki tak, że postawny mężczyzna mógł w nim swobodnie uklęknąć. Wszystko odbyło się bezszelestnie. Kamienie, cegły, zaprawa – zniknęły. Nie było żadnej kupy gruzu, a jedynie troszkę kamienistego pyłu na ziemi. Gdzie podziały się resztki muru? Któż to mógł wiedzieć? I kogo to, tak naprawdę, obchodziło? Ważne, że mieliśmy otwartą drogę do głównej sali – tam, gdzie Elia Karane i jej towarzysze oddawali się grzesznym uciechom.

Prześlizgnęliśmy się przez tunel Drugiego. Samego bliźniaka zostawiliśmy pod murem, bo nie było po co targać go tam, gdzie za chwilę odbędzie się walka. Podejrzewałem, że nie wydobrzeje szybko i będziemy musieli go nieść w drodze powrotnej. Jeśli w ogóle będzie jakaś powrotna droga. Zresztą wiedziałem, że z Drugim może nie być dobrze, niezależnie od tego, czy zaniesiemy go do Hez-hezronu i powierzymy opiece lekarzy, czy też nie. Mógł oszaleć albo zamienić się w warzywo. Ale miałem nadzieję, że po prostu obudzi się jutro, splunie i zapyta: „jak poszło, chłopaki? Mamy już pieniąchy?”

Znaleźliśmy się na czymś w rodzaju balkonu dla orkiestry. Pod nami była ogromna, rzęsiście oświetlona sala o podłodze wyłożonej różowym marmurem. Pośrodku sali stał nie pasujący zupełnie do wnętrza czarny kamień, a na nim leżała naga kobieta. Zgodnie z moimi przewidywaniami. To ona właśnie była w tobołku, który nieśli przyjaciele Elii. Zobaczyłem, że ofiara ma ręce i nogi przyśrubowane do głazu, a z ran sączy się krew do czterech naczyniek.

– Ale dają – szepnął Pierwszy.

Wokół krwawego ołtarza kiwało się w dziwnym tańcu sześć osób w jaskrawoczerwonych tunikach. Pod sufit unosił się mdlący dym kadzideł. Tańczący coś śpiewali, ale była to dziwaczna pieśń bez słów i melodii. Wśród nich zobaczyłem Elię Karrane. Piękną, złotowłosą Elię. Kostuch spojrzał na mnie.

– Ona ma być moja – powiedział gardłowym szeptem.

– Ona jest już tylko Pana Boga – odparłem smutno.

Pierwszy spojrzał na mnie z pytaniem w oczach. No cóż, musieliśmy zejść i dlatego cichutko przywiązaliśmy trzy liny do balustrady. Zeskoczyć będziemy musieli jednocześnie, bo jeden tylko Bóg wie, jakie niespodzianki czekają jeszcze na dole. I ześlizgnęliśmy się. A potem już z krzykiem i bronią w dłoniach pędziliśmy w ich stronę.

Wszystko stało się tak szybko, że nie zdążyli nawet drgnąć. Kostuch trzasnął jednego z mężczyzn głownią szabli. Bliźniak przyładował następnemu pałką w podbrzusze, a ja rzuciłem trzeciemu w twarz garść shersken i jednocześnie z półobrotu stuknąłem czwartego w głowę końcem kija. Trochę za mocno. Pękła jak dojrzały arbuz. Ale to wszystko ze zdenerwowania. W tym samym momencie Elia Karrane zaczęła krzyczeć, mężczyzna trafiony w podbrzusze przeciągle wyć, a oślepiony przeze mnie tarzał się po podłodze i tarł powieki. Bardzo źle. Jeśli wetrze shersken w oczy, nie będzie widział do końca życia. Na przykład nie zobaczy płomieni ogarniających przesuszone szczapy na własnym stosie. Piątym z mężczyzn okazał się mój znajomy szuler – Lohemerr, nazywany Merrym. Stał i trząsł się. Patrzył na mnie przerażonym wzrokiem.

– Na litość Boską, Mordimer – wyjęczał, jakby mógł sądzić, że Bóg może się litować nad kimś takim, jak on.

Elia okazała się odważniejsza, bo skoczyła w moją stronę, celując paznokciami w oczy, ale Kostuch podciął jej nogi i runęła na moje buty. Kopnąłem ją z całej siły w twarz i coś chrupnęło. Potem dowiedziałem się, że złamałem jej nos i szczękę. Pierwszy w tym czasie przyglądał się dziewczynie przyśrubowanej do kamienia. Była martwa albo w bliskim śmierci transie i miała zamknięte oczy.

– Ale lalka – powiedział, przeciągając dłonią po jej piersiach. – Mogę… prawda, Mordimer?

Skinąłem głową, bo jej i tak nic już nie mogło zaszkodzić, a bliźniak lubił podobne zabawy.

– Ostrzegałem cię – zwróciłem się do Merriego – ale ty nie chciałeś słuchać słów przyjaciela. – Nie byłem co prawda jego przyjacielem, ale tak brzmiało lepiej.

Szuler usiadł na podłodze i ukrył twarz w dłoniach. Spod palców ciekły mu łzy. Było to zarówno żałosne, jak obrzydliwe.

– Nie robiliśmy nic złego – jęknął. – To zwykła ulicznica, Mordimer. Przecież jej nic nie warte życie nie mogło interesować Boga!

– Idioto – powiedziałem bez gniewu, bo Merry był już trupem. – Wzywaliście umarłych i składaliście ofiary z ludzi. Bogu i Inkwizytorium nie chodzi o życie tej dziewki, drogi przyjacielu. Chodzi tylko i wyłącznie o wasze nieśmiertelne dusze, które zbrukaliście i upodliliście. O wasze dusze, które bez naszej pomocy zawędrowałyby wprost do piekielnych czeluści!

– Jak mi możesz pomóc, Mordimer? – Oczy szulera były jak oczy skrzywdzonego psa.

– Będę z tobą rozmawiał tak długo, aż w głębi serca zrozumiesz swe winy, aż całym sobą, całą duszą, umysłem i ciałem, czy raczej tym, co z twego ciała zostanie, będziesz chciał odkupić grzechy i wyrzec się diabła. A wtedy, kiedy będziesz już pogodzony z Bogiem i ludźmi, oddam cię płomieniom, Merry.

– Czy warto, Mordimer? – wykrzyknął. – Dla niej? – Pokazał dziewczynę na kamieniu, nad którą sapał Pierwszy.

– Nic nie rozumiesz – odparłem i pokręciłem głową, bo wiedziałem już, że nasze rozmowy w Hez-hezronie, w lochach Inkwizytorium, przeciągną się. – Ale zrozumiesz, uwierz mi, zrozumiesz na pewno…

– Dostawaliśmy złoto, Mordimer. – Lohemerr uniósł głowę i widziałem, iż w jego oczach błysnęła nadzieja. Nie mógł się pogodzić z myślą, że tak naprawdę już umarł. – Dostawaliśmy złoto, dużo złota. Chcesz? Ile? Tysiąc koron? Pięć tysięcy? Dziesięć tysięcy? A może sto tysięcy, Mordimer?!

– Sto tysięcy? – zapytał Kostuch i widziałem, że w jego oczach zalśniły niebezpieczne błyski.

Założyłbym się, że nie do końca wyobrażał sobie, co można zrobić ze stoma tysiącami koron.

– Przynosiliśmy ofiary umarłym i dostawaliśmy pieniądze – wyjaśniał gorliwie Merry. – Raz tysiąc koron, potem pięć tysięcy, potem znowu dwa tysiące. Przyłączcie się do nas, do mnie, zabijcie ich, jeśli chcecie, ja wiem wszystko, ja…

Trzasnąłem go końcem kija w zęby i padł na plecy.

– Kostuch – powiedziałem łagodnie – nie bądź głupi. Za wszystko trzeba kiedyś zapłacić. Oni płacą już teraz.

Sprawdziłem, czy Pierwszy skończył i wezwałem Anioła-Świadka. Zjawił się, sprawdził moją koncesję i przez moment aż zamarłem na myśl, że Rakshilel sfałszował dokumenty. Anioł-Świadek nie zna się na żartach. Jeśli koncesja byłaby nieważna, mógł to zlekceważyć, uważając, że dokonaliśmy i tak wiele dobrego, ale równie dobrze mógł też nas zabić jednym ciosem ognistego miecza. Zresztą, nie sądzę, aby fatygował się, by wyjąć go z pochwy. W końcu karaczany zabija się pod butem, a nie z armaty. Na szczęście wszystko było w porządku i Anioł-Świadek pobłogosławił nas. Teraz, z jego błogosławieństwem, nie musieliśmy się już bać, że nadejdą umarli, chcąc się zemścić za to, że zniszczyliśmy ich wyznawców. Zawsze zastanawiałem się, dlaczego umarli pragną ofiar z ludzi? Co im to daje? Czy wypełnia ich mocą, czy pozwala na zakosztowanie ochłapów życia, na przypomnienie sobie tego, co było dawniej? A może umykające życie koi choć na moment ich wieczny ból, a krew ofiar gasi piekielny ogień trawiący ich wnętrza? Ha, oto dobre pytania dla teologów i wierzcie mi, że próbowali na nie odpowiadać. Tyle, że jeśli jakikolwiek teolog byłby na moim miejscu, to posrałby się w gacie.

Anioł-Świadek przy okazji uzdrowił też Drugiego i postanowiłem zapamiętać jego uprzejmość. Mieć życzliwego Anioła-Świadka to wygrana na loterii. Być może też prosił mego Anioła Stróża, aby pilnował nas w drodze powrotnej, bo nic już nas nie niepokoiło. Ale kłopoty i tak były spore, gdyż niektórzy z więźniów nie mogli sami iść. Cóż, umiejętność chodzenia nie będzie im już potrzebna. Na stos przewiozą ich przez miasto na czarnych, drewnianych wózkach, ku radości tłumnie zgromadzonej wzdłuż ulic gawiedzi. Hez-hezron był prawowiernym miastem. Tu nie trzeba chronić więźniów, by ktoś ich nie odbił, lecz pilnować, aby ktoś targany bezrozumnym zapałem nie zechciał sam wymierzyć sprawiedliwości heretykom i bluźniercom.

Ale dla mnie rzecz się jeszcze nie skończyła. Ja miałem do załatwienia sprawę z Rakshilelem. Wiedziałem, że tłusty rzeźnik nie daruje mi, iż jego ukochana zamiast karocą na ślub, pojedzie czarnym wózkiem na stos. Zapewne żal mu będzie tych wszystkich nocy, w czasie których mógłby opasłym, spoconym brzuszyskiem przygniatać jej zgrabne ciało. Kto wie, jak daleko posunie się w swej niechęci? Stare powiedzenie mówi, że najlepszą obroną jest atak. I, wierzcie mi, że choć atakować nie miałem ochoty, wiedziałem, iż w innym wypadku mogę stracić życie. Może i ono jest podłe, ale przynajmniej póki żyję, mogę mieć nadzieję, że się zmieni. Dlatego też w drodze powrotnej do Hez-hezronu intensywnie myślałem, jak wypada sprawę załatwić, aby wszystko zakończyło się szczęśliwie. I wreszcie, co zresztą było do przewidzenia, wpadłem na odpowiedni koncept.

W Hezie nasze przybycie wzbudziło sensację. Tak jak się spodziewałem, więźniów natychmiast przejęło Inkwizytorium i, również zgodnie z mymi oczekiwaniami, następnego dnia Jego Ekscelencja biskup Hez-hezronu powierzył prowadzenie sprawy właśnie mnie. To prawda, że byłem nowy w mieście, ale w końcu najważniejszy był fakt, iż posiadałem ważną koncesję. Bracia inkwizytorzy – kilku z nich zresztą nie najgorzej znałem – przyjęli mnie bez zawiści. W naszym fachu ważna jest solidarność. Zbyt wiele żyje wilków, które chciałyby zjeść Boże owieczki, abyśmy nie mieli trzymać się razem.

Praca w Inkwizytorium, w czasie prowadzenia wytężonego śledztwa, połączonego z przesłuchaniami, nie jest ani łatwa, ani przyjemna. Dzień rozpoczyna się od mszy o szóstej rano i wspólnego śniadania z inkwizytorami prowadzącymi inne sprawy. Potem medytacja i modlitwa, a dopiero potem rozpoczynają się właściwe śledztwa. Nie lubiłem tego stylu życia. Wasz uniżony sługa jest tylko człowiekiem, obarczonym licznymi słabostkami. Lubię popić do późnej nocy i spać długo w dzień, dobrze zjeść i odwiedzać domy płatnych uciech. Ale siła człowieka polega na tym, iż kiedy trzeba, potrafi zrezygnować z własnych przyzwyczajeń i poświęcić się Sprawie. Czymkolwiek ta Sprawa by nie była.

Jako pierwszą odwiedziłem piękną Elię. Nie była już piękna. Miała podartą suknię, skołtunione i zlepione krwią włosy, wybite zęby, rozbity na pół twarzy nos i policzek przypominający zgniłą brzoskwinię. Nie miała w celi lustra, ale przyniosłem jej jedno. Małe lusterko w oprawie z kości słoniowej. Kiedy zobaczyła w nim swoje odbicie, rzuciła lusterkiem o ścianę i rozpłakała się. Ale nie był to jeszcze taki płacz, jakiego się spodziewałem. Na razie płakała z nienawiści i wściekłości. Uwierzcie mi: nadejdzie jeszcze czas, iż będzie płakać z żalu. Usiadłem naprzeciw niej na zydlu przyniesionym przez ponurego strażnika z wyłupionym okiem.

– Elia – powiedziałem łagodnie. – Musimy porozmawiać.

Warknęła coś w odpowiedzi, a potem podniosła głowę. Spod opuchlizny było widać jedno, błyszczące oko. Pełne nienawiści.

– Zabiorą się za ciebie, Madderdin – rzekła zduszonym głosem. – Uwierz mi, zabiorą się za ciebie.

A więc żyła jeszcze złudzeniami. Skąd pochodziła ta wiara? Czy myślała, że może uratować ją dostojeństwo rodu, pieniądze, bracia, a może wpływy Rakshilela? Cokolwiek by nie myślała – myliła się. Jej ciało było już tylko drewnem, które spłonie w oczyszczającym ogniu. Patrzyłem na nią i zastanawiałem się, jak to możliwe, że kiedyś mnie pociągała. Owszem, nadal była piękna, a może raczej: mogłaby być piękna za kilkanaście dni, kiedy zagoiłyby się rany i zeszła opuchlizna. Ale, tak czy inaczej, była już martwa, a ja w przeciwieństwie do Pierwszego nie mam sentymentu do martwych lub umierających kobiet.

Wezwałem strażnika i kazałem zaprowadzić ją do sali przesłuchań. W niewielkiej komnacie wyłożonej ciemnorudymi cegłami stały stół i cztery krzesła. Dla mnie, protokolanta, medyka oraz, ewentualnie, drugiego z inkwizytorów. Na północnej ścianie znajdowało się obszerne palenisko, w którym żarzyły się węgle. Jednak najważniejszymi elementami wystroju tej sali były narzędzia. Drewniane łoże z żelaznymi klamrami, linami i kołowrotem. Hak zawieszony u sufitu. Żelazne buty ze śrubami. Na stoliku, obok paleniska, leżał komplet instrumentów. Szczypce i cęgi do szarpania ciała, wiertła i piły do dziurawienia i przecinania kości, bat o siedmiu sznurach z nanizanymi żelaznymi kulkami. Nic bardzo wyrafinowanego i nic bardzo skomplikowanego. Ale zwykle sam widok wystarczał, aby w sercach grzeszników obudzić trwożliwe drgnienie. Nie inaczej było z Elią Karrane. Rozglądała się po sali, a z jej twarzy odpłynęła krew. Patrzyłem na nią z satysfakcją profesora widzącego, że będzie miał pociechę z nowego ucznia.

Strażnik rozciągnął ją na łożu i zamknął przeguby rąk i nóg w żelaznych klamrach. Dałem mu znak, żeby sobie poszedł i zamknął drzwi.

– Tu uda nam się porozmawiać spokojniej – powiedziałem. – Rzeczowo i bez nerwów oraz oskarżeń. Czy mam ci wyjaśnić, w jaki sposób działają narzędzia?

Nie odpowiedziała, ale też nie spodziewałem się odpowiedzi. Leżała z głową opartą lewym policzkiem na nieheblowanym drewnie łoża. Przyglądała mi się zdrowym okiem.

– Zacznijmy od podwieszenia, tu na tym haku. – Wskazałem palcem pod sufit, a jej wzrok posłusznie powędrował za moją dłonią. – Najpierw zawiążą ci ręce z tyłu, a przez pęta przewiążą linę, którą przewloką przez właśnie ten hak. Wystarczy tylko pociągnąć drugi koniec liny, by twoje związane na plecach ręce zaczęły wyginać się w stronę pleców. Coraz wyżej i wyżej. W końcu puszczą stawy, pękną kości i zostaną zerwane ścięgna. Twoje ręce znajdą się równolegle do głowy.

Podszedłem i stanąłem tuż obok niej. Wziąłem w dłoń kosmyk jej włosów i zacząłem się nim bawić. Okręcać go na palcu i rozkręcać.

– Myślisz może, że pomoże ci omdlenie. Otóż nie. Nad tym czuwa nasz medyk. Kiedy trzeba, poda ci trzeźwiące lekarstwa. Poczekamy, aż znowu odzyskasz przytomność, i zaczniemy na nowo. Kiedy będziesz stała tak tutaj, z rękoma wyłamanymi ze stawów, możemy zacząć cię chłostać, by wzmóc ilość bodźców. Ten bat – wzrok Elii znowu posłusznie poszedł za moim palcem – jest naszpikowany małymi, żelaznymi kuleczkami. W ręku wprawnego człowieka, a wierz mi, że nasi kaci są wprawni, nie tylko wycina pasy skóry, ale może rozdzierać mięśnie, a nawet łamać kości. Taaak – przeciągnąłem. – kiedy zejdziesz z tego haka, droga Elio, zostanie z ciebie strzęp. I nie miej najmniejszych złudzeń, że ktoś ci pomoże. Wszystko zostało spisane przez Anioła-Świadka. Teraz od stosu nie uratowałby cię nawet papież. Czy mam mówić dalej?

– Nie – szepnęła. – Wystarczy. Co mam robić?

Była pojętną uczennicą, ale nie dość pojętną. Nie powinna pytać.

– To zależy tylko od ciebie – rzekłem. – Ja nie mogę cię do niczego zmusić. Skrucha i żal muszą płynąć z głębi serca.

Przymknęła oczy, jakby się nad czymś zastanawiała. Nagle otworzyła je.

– Rakshilel – powiedziała i spojrzała na mnie pytająco. Uśmiechnąłem się samymi kącikami ust. – On stał za tym wszystkim. Moja odmowa ślubu była tylko grą, aby ludzie myśleli, że się nienawidzimy. A to przecież on namówił mnie na konszachty z diabłem i czerpał z tego korzyści. Bo czyż dorobiłby się takich bogactw tylko na handlu mięsem?

Byłem dla niej pełen podziwu. Naprawdę. W jaki sposób wywnioskowała tak prędko, że chodzi mi o mistrza rzeźników? Zastanówmy się, jakim torem mogły biec jej myśli: „Mordimer śledził mnie na rozkaz Rakshilela i wyśledził. Ale sprawa przybrała poważny obrót i Rakshilel nie dość, że nie zapłaci reszty honorarium, to spróbuje wykończyć Mordimera, za to, że nie doprowadził mnie do ołtarza. Tak więc Mordimer musi znaleźć hak na Rakshilela i ten hak znajdzie dzięki mnie”. Wręcz widziałem, jak zadaje sobie pytanie, co otrzyma w zamian.

– Szczera skrucha, prawdziwy żal i wydanie wspólników są warunkami koniecznymi, Elio – powiedziałem poważnym tonem. – A inkwizytor może zadecydować w tym wypadku o nie poddawaniu oskarżonego torturom i spaleniu jego ciała już po powieszeniu lub ścięciu.

– Tak – odparła i znowu przymknęła oczy. – Tak – powtórzyła. – Dziękuję ci.

Wezwałem strażnika i kazałem odprowadzić Elię do celi.

– Przemyśl wszystko dobrze – rzekłem. – Po południu przesłucham cię w obecności protokolanta.

Kiedy wracałem do Inkwizytorium, myślałem o Elii. Była interesującą kobietą. Zimną i bezwzględną, ale umiejącą pogodzić się z klęską. Niemal żałowałem, że los nie pozwolił nam spotkać się wcześniej. Nie mogłem jej uratować. Nikt nie mógł. No, może prawie nikt, bo mówiąc, że nawet papież nie jest w stanie nic zrobić, znacznie przesadziłem. Jednak biskup Hez-hezronu nie miał dość władzy, aby nakazać dożywotnie zamknięcie jej w klasztorze. Tu wyrok mógł wydać tylko sąd papieski, a do stolicy droga była daleka. Zresztą zanim zakręciłyby się koła biurokratycznej machiny, nikt już nawet nie pamiętałby o stosie, na którym spłonęła. Cóż… wypadało pogodzić się z myślą, że Elii nie będzie już wśród nas. Szkoda. Jak zawsze, kiedy ze świata znika kawałek piękna.

Wiedziałem, że słudzy Rakshilela próbują mnie odszukać, ale nawet oni nie mogli się przedrzeć przez straże pilnujące Inkwizytorium. W końcu jednak nadszedł czas, iż to ja mogłem odwiedzić mistrza rzeźników. Stałem przed drzwiami z mosiężną kołatką i zastanawiałem się nad tym, że od mojej niedawnej wizyty minęło tak niewiele czasu, a tak obfity był on w wydarzenia. Zastukałem. Przez chwilę wewnątrz panowała głucha cisza, ale wreszcie usłyszałem człapanie stóp.

– Kto? – warknął głos zza drzwi.

– Mordimer Madderdin – powiedziałem.

– Na miecz Pana, człowieku – wrzasnął ktoś. – Wchodź natychmiast, mistrz szuka cię po całym mieście.

– A więc jestem – odparłem.

Tyle, że kiedy otwarto drzwi, nie wszedłem do środka sam. Towarzyszyło mi czterech żołnierzy w czarnych płaszczach, nałożonych na kolczugi i z okutymi żelazem pałkami w rękach. Sługa, który otworzył nam drzwi, padł pchnięty pod ścianę, a jego wzrok pełen był przerażenia. Tak reaguje każdy, kiedy do jego domu wchodzi otoczony strażą inkwizytor w służbowym stroju. Miałem na sobie czarną pelerynę zawiązywaną pod szyją i czarny kubrak z ogromnym, złamanym krzyżem haftowanym srebrem. Niektórzy twierdzą, że nie powinniśmy czcić symbolu, na którym cierpiał nasz Pan, ale nie pamiętają o tym, iż to męka Krzyża dała Mu siłę, by złamał drzewce i zszedł pomiędzy nieprzyjaciół z mieczem i ogniem w dłoniach. Tak jak i ja z mieczem w dłoni oraz ogniem w sercu wchodziłem do domu bluźniercy oraz grzesznika.

Rakshilel był tylko w nocnej koszuli, kapciach o fantazyjnie zagiętych czubkach i szlafmycy, której koniec przewieszał mu się przez ramię. Wyglądał zabawnie, ale nawet się nie uśmiechnąłem.

– Rakshilel Dahn? – zapytałem. – Czy to wy jesteście Rakshilel Dahn, mistrz gildii rzeźników?

– Zapłacisz mi za to, Mordimer – wyszeptał przez zaciśnięte zęby, bo był na tyle mądry, aby zrozumieć wszystko.

– Jesteście aresztowani w imieniu Inkwizycji, na rozkaz Jego Ekscelencji biskupa Hez-hezronu – powiedziałem. – Bierzcie go – rozkazałem żołnierzom.

– Mordimer! – wrzasnął. – Porozmawiajmy, Mordimer, proszę cię!

„Proszę cię” – brzmiało interesująco w jego ustach. Tak interesująco, że skinąłem dłonią, aby odszedł ze mną na bok. Weszliśmy do ogrodu, a Rakshilel trząsł się jak galareta. Szanowałem go za to, że nie groził mi i nie przeklinał. Rozumiał, że skoro został aresztowany za zgodą samego biskupa, sprawa jest więcej niż poważna.

– O co jestem oskarżony? – spytał drżącym tonem.

– Sam nam powiesz – odparłem, lekko się uśmiechając. – Będziemy mieli sporo czasu na pogawędki.

Obaj doskonale zdawaliśmy sobie sprawę, że w takiej sytuacji jak ta, od człowieka uciekają wszyscy stronnicy, a wrogowie podnoszą głowy. A Rakshilel wrogów miał wielu i nikt nie poda mu pomocnej ręki. Nie teraz.

– Dziesięć tysięcy – powiedział.

– Nie – pokręciłem głową – nawet za sto. Wiesz dlaczego?

Patrzył na mnie ogłupiały.

– Bo ty już nie masz czego kupić, a ja nie mam nic na sprzedaż.

– Więc dlaczego rozmawiamy? – Jednak tliła się w nim jeszcze jakaś resztka nadziei.

– Bo chciałem wiedzieć, jak wysoko cenisz życie i dowiedziałem się, że tylko na dziesięć tysięcy. Świat nie straci zbyt wiele na twojej śmierci.

Skinąłem na strażników i czekałem, aż dwaj z nich go zabiorą, a potem zabrałem się za rewizję domu, wspomagany przez tych dwóch, którzy zostali. Po godzinie dołączył do nas notariusz i zaczął spisywać wszystkie cenne przedmioty, jakie tylko znalazł. No cóż, wiedziałem, że praca zajmie mu wiele godzin. Ja w tym czasie znalazłem sejf Rakshilela i otworzyłem go bez specjalnego trudu, bo również tej sztuki mnie uczono. W sejfie piętrzyły się stosy złotych monet, przewiązane sznurkiem weksle, obligacje i zobowiązania. Przejrzałem je uważnie i część z nich, wystawionych na okaziciela, schowałem do kieszeni płaszcza. Wiedziałem, że mogę pozyskać wdzięczność wielu osób, oddając im te weksle. A wdzięczność w naszym fachu to ważna rzecz. Człowiek wdzięczny jest skłonny do pomocy i udzielenia informacji. A życie nas – inkwizytorów – zależy w dużej mierze właśnie od dostępu do informacji. Potem wyliczyłem sobie siedemdziesiąt pięć koron, bo tyle winien był mi Rakshilel. Siedemdziesiąt pięć koron i ani grosza więcej. W końcu nie jestem cmentarną hieną, a ten dom był już tylko grobem.

Śledztwa nie ciągnęły się zbyt długo. Oskarżeni byli pomocni, a oskarżenie tak wyraziste, jak rzadko kiedy. Zgodnie z moją obietnicą nie torturowano Elii. Czas do wykonania wyroku spędziła w pojedynczej celi i kiedy jechała przez miasto, na czarnym wózku, była znowu tak samo piękna jak dawniej. Od biskupa Hez-hezronu otrzymałem oficjalne pismo z podziękowaniem i gratyfikację, której wysokość świadczyła o tym, że w Hezie nie tylko Rakshilel miał węża w kieszeni.

Kiedy na rynku płonęły stosy, my, inkwizytorzy staliśmy półkolem tuż obok podestu. W czarnych płaszczach i czarnych kapeluszach.

– Ciekaw jestem, ile na tym zarobiłeś, Mordimer – powiedział cichutko jeden z nich, o imieniu Thuffel. Na ustach miał szczery uśmiech, ale jego oczy były jak lód skuwający daleką północ. – Krupper pewnie sporo zapłacił za odsunięcie Rakshilela od interesów, co?

Krupper był głównym konkurentem Rakshilela na rynku mięsem i najpoważniejszym teraz kandydatem do stanowiska mistrza gildii rzeźników.

– Nie – odparłem, nie cofając wzroku. – Nie – powtórzyłem i on pierwszy odwrócił głowę.

– Czyż w płomieniach nie ma czegoś urzekającego? – zapytał wpatrzony w stosy. – Mogę zaprosić cię na kolację, Mordimer?

– Czemu nie? – odrzekłem. – Nie ma to jak szklaneczka wina w gronie przyjaciół.

Patrzyłem na bijące pod niebo płomienie i snop szarego dymu, wsłuchiwałem się we wrzaski rozentuzjazmowanego tłumu i myślałem o pytaniu Thuffela. Owszem, rozważałem przez chwilę myśl, by upiec dwie pieczenie na jednym ogniu. A Krupper zapłaciłby z radością, zwłaszcza że nie był takim skąpcem, jak świętej pamięci Rakshilel. Ale, widzicie, w mojej pracy nie pieniądze są najważniejsze, lecz świadomość, że służy się Dobru i Prawu. Czyż nie?